07 november 2009

zelf maken: seitan (vleesvervanger)

Iedereen die weleens (een dagje) vegetarisch eet, kent tofu en tempeh als vleesvervanger. Andere bekende soorten zijn Tivall, Valess of Quorn. De laatste drie soorten bevatten overigens de nodige dierlijke toevoegingen zoals eieren en zijn daardoor niet geschikt voor veganisten. Valess spant in dat opzicht de de kroon: voor de productie van één kilo Valess is maarliefst zes liter melk nodig! Om over de gebruikte legbatterij eieren maar te zwijgen.

Mijn favoriete vleesvervanger is seitan. Het heeft een lekkere structuur en het is erg veelzijdig. Van kebab tot braadworst of sparerib, het is mogelijk met seitan. En het basisrecept voor seitan is niet ingewikkeld maar neemt wel wat tijd in beslag. Daarom maak ik het meestal in het weekend.

Wat heb je nodig?

Een grote kom
1 kilo tarwebloem
1 theelepel zout
water
2 eetlepels gemberpoeder
100 ml. sojasaus (ik heb hier ketjap gebruikt, maar da's een kwestie van smaak)
3 eetlepels tamari (ketjap en tamari kunnen evt. totaal vervangen worden door zoute sojasaus)

1. Mix de bloem en het water. Voeg genoeg water toe om er een soepel deeg van de kunnen kneden (ongeveer 500 ml.)

2. Dompel de deegbal ongeveer 5 uur onder in lauw-warm water

3. Laat het deeg in de kom, en spoel het af met afwisselend koud en warm water. Begin en eindig met koud. Houd dit vol tot het water min of meer helder is en het deeg wat rubber-achtig aanvoelt.

4. Haal het vocht uit de pan en voeg gemberpoeder, sojasaus en tamari toe aan het deeg.

5. Zet het deeg in een pan onder water en breng het aan de kook. Laat het zo'n drie kwartier á een uur koken.

6. Het basisrecept is klaar voor verdere verwerking.

Ik heb altijd wat porties seitan in de diepvries. Wel met wat kookvocht invriezen, anders droogt het uit.

Een een smakelijk recept staat bijvoorbeeld op Every Day Dish maar ik heb het deze week - weinig exotisch - gebruikt in plaats van draadjesvlees in de hachee.

10 opmerkingen:

  1. Even een paar vraagjes, wat bedoel je met sojasaus? Tamari is ook een sojasaus. Bedoel je ketjap? Hoeveel eiwit zit er in seitan?

    BeantwoordenVerwijderen
  2. @Zuinigaan: ik heb zelf inderdaad ketjap en tamari gebruikt, maar dat hangt af van je persoonlijke smaak. Ik geloof dat het "officiële" recept vraagt om tamari of zoute sojasaus. Volgens wikipedia bevat seitan 24,8/100 gram eiwit en is daarmee een grotere eiwitleverancier dan tofu.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Klinkt als iets om eens uit te proberen. Maar hoe doe je dat: het deeg 5 uur onderdompelen in lauw-warm water? Ververs je dat water tussendoor een paar keer, voeg je steeds weer wat warm water toe, of laat je het gewoon koud worden?

    Lia

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Je kunt het jezelf een stuk gemakkelijker maken door seitan te maken van glutenmeel.
    Ik koop dit bij Molen de Hoop Klarenbeek via internet.
    Als je mijn recept voor seitan wilt hebben, laat het dan maar weten, dan post ik het wel. Het is een aangepast recept uit een veganistisch kookboek.
    Die glutenmeel is ook handig bij broodbakken. Dan kun je extra eiwit aan het brood toevoegen en het geeft meer stevigheid.

    Groetjes, Monique

    BeantwoordenVerwijderen
  5. @Lia: Ik doe het in lauw-warm water en leg er dan een theedoek overheen zodat het heel langzaam afkoelt. Dat volstaat.

    @Monique: ik ben erg geïnteresseerd in je recept! Wat is het verschil als je het met glutenmeel maakt? Is de bereidingstijd dan korter?

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Met glutenmeel heb je veel minder werk. Je hoeft niet met al dat water in de weer en afspoelen. Glutenmeel bestaat bijna helemaal uit de gluten.

    Dit is mijn recept:
    Doe deze ingrediënten bij elkaar in een ruime kom:
    250 gram glutenmeel
    4 eetlepels edelgistvlokken
    beetje cayennepeper, 1 theelepel komijn, 1/2 theelepel koriander, 1 eetlepel provencaalse kruiden, 1 theelepel knoflookpoeder, 1 theelepel zout

    Doe deze ingrediënten in een mengbeker (werkt snel)
    125 ml shoyu of tamari (shoyu is iets goedkoper)
    250 ml koud water
    1 eetlepel ketchup
    1 eetlepel olijfolie
    1 eetlepel donkere sesamolie

    Doe de natte ingrediënten bij de droge en kneed het tot een samenhangend geheel (heel kort!)
    Dan snijd je het deeg in vier stukken en maak daar worstjes van. Rol elk worstje in een katoenen zakdoek en maak de uiteinden vast met een katoenen draadje. Dit gaat er een beetje uitzien als een zuurtje.
    Je kunt evt alufolie gebruiken. Maar da's minder gezond omdat er aluminiumdeeltjes in de seitan komen.

    Doe de rolletjes in een grote pan met koud water en zet op het fornuis. Zet het vuur hoog en als het water kookt, het vuur heel zacht zetten , bv met een plaatje eronder. (ik zet de pan dan altijd in een zelfgemaakte hooikist).
    Op het fornuis ongeveer een uurtje laten sudderen. In de hooikist laat ik het rustig drie uur zitten.
    Dan van het vuur afhalen of uit de hooikist en laat het geheel dan nog minimaal een uur afkoelen ivm de stevigheid.
    Als je het seitandeeg proeft voordat je het kookt zul je het vast heel zout vinden (vind ik ook), maar je verliest veel van de zoute smaak tijdens het koken.

    Succes ermee, groetjes van Monique

    BeantwoordenVerwijderen
  7. @Monique:
    Dank je wel, ik ga meteen op zoek naar glutenmeel. Zouden ze dat gewoon bij de biologische supermarkt verkopen?

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Ik zou niet weten of het bij een biologische supermarkt te koop is.
    Soms kun je het bij een molen bestellen, maar hier is er geen. Ik heb eens gelezen dat glutenmeel een restproduct is van het malen van tarwe.
    Ik ben aan het adres gekomen van molen de Hoop Klarenbeek door het veganistenforum. Het is de website www.dehoopklarenbeek.nl
    Ik bestel bij die molen ook andere biologische meelsoorten en ze zijn een stuk voordeliger dan de biologische winkels (zelfs als je de verzendkosten meerekent, ik bestel vaak 26 kilo)
    Glutenmeel blijft lang goed, je kunt het gewoon in de vriezer bewaren.

    Groetjes, Monique

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Ik zie nog een 'foutje' in mijn recept. Ik bedoel met afkoelen, dat de seitan dan nog een uur in het kookvocht moet afkoelen voordat je het eruit haalt.

    Monique

    BeantwoordenVerwijderen
  10. En het is wel zo handig om de katoenen zakdoekjes even op de hand uit te wassen. Anders krijg je vlekken in het andere wasgoed die er niet meer uitgaan. De zakdoekjes blijven bruin vanwege de sojasaus en de kruiden, maar dat maakt me niet uit. Ik heb er een setje zakdoekjes voor apart gelegd.

    Groetjes, Monique

    BeantwoordenVerwijderen