05 november 2009

kunstmatige toevoegingen

Mijn 7-jarige neefje is overgevoelig voor veel kunstmatige toevoegingen in voeding. Reden voor mijn schoonzusje om etiketten grondig te bestuderen en stad en land af te rijden om al haar proviand bij de kweker en de boer in te kopen. Door haar zoektocht naar additiefloze alternatieven ben ik me ook wat bewuster geworden van de zogenaamde E-nummers in mijn voeding.

Voorop gesteld: er zijn goede en minder goede E-nummers. Dus bij het lezen van verpakkingen met veel E-nummers concluderen dat het "dus" slecht is, is (helaas) te kort door de bocht. Maar bij het ontbreken van E-nummers in de ingrediëntenlijst concluderen dat het "dus" een product zonder additieven is, helaas ook. Het is niet verplicht om een E-nummer als zodanig te vermelden; in plaats daarvan wordt dan de soortnaam (bijvoorbeeld: Azorubine) gebruikt.

Soms is het toevoegen van een E-nummer aan een product minder schadelijk dan het weglaten er van. Een voorbeeld daarvan is Nitriet (E250), dat de botulismebacterie in vlees bestrijdt en ook in biologisch vlees wordt toegepast (alhoewel dat niet onomstreden is).

Op het internet doen verschillende lijstjes met potentieel kwalijke E-nummers de ronde, niet allen even wetenschappelijk gevalideerd. Het Voedingscentrum hanteert 4 categorieën, waarbij duidelijk wordt gesteld dat in Nederland geen additieven worden gebruikt die bewezen kankerverwekkend zijn. Er zijn echter wel twee categorieën die ik persoonlijk liever mijd:
1. Niet in te delen (niet-aantoonbaar kankerverwekkend of niet-kankerverwekkend)
en
2. Onvoldoende bewijs dat het kankerverwekkend is bij de mens.
Het gaat in het eerste geval om een anti-oxidant (E320, BHA) en een emulgator (E407, carrageen) en in het tweede geval om een (klein) aantal kleur- en zoetstoffen, waaronder de bekende saccharine (E954).

Andere lijsten gaan een stuk verder. Zo bestaan er E-nummers die in Europa regulier gebruikt worden, maar die in Amerika verboden zijn vanwege (vermeende) schadelijke effecten op de gezondheid. Ook bestaan er additieven die - informeel - gelinkt worden aan diverse allergieën, aan Alzheimer, of aan autisme en ADHD.

Ik vind het lastig om hier stelling over in te nemen. Enerzijds ben ik nuchter genoeg om te beseffen dat zonder toevoegingen ons eten er veel minder aantrekkelijk uit zou zien en een stuk korter houdbaar zou zijn. Anderzijds zie ik hoe mijn neefje is opgeknapt op een dieet dat arm is aan "slechte" additieven. Natuurlijk bevatten onze voedingsmiddelen maar zeer kleine hoeveelheden, maar in hoeverre stapelt dat op als je heel veel kleine beetjes binnen krijgt?

Ik ben geen wetenschapper, ik moet het hebben van mijn 'gut feeling'. En dat zegt: hoe het ook zit met die E-nummers, de gezondste optie is om je potje - waar mogelijk - vanaf de basis zelf te koken. Hoe verslingerd ik ook ben aan mijn vrienden van Knorr, Honig en Conimex.



Met deze site kun je een overzicht van "verdachte" E-nummers op creditcardformaat uitprinten.

5 opmerkingen:

  1. Ook ik word me door logjes als deze steeds meer bewust van de vraagtekens die je kunt zetten bij toevoegingen aan voedsel. Ik kan me alleen nog helemaal niet voorstellen hoe ik dan de macaroni, bami en nasi lekker moet krijgen....

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Ik heb het boek E=eetbaar van Kamsteeg. Als ik iets kocht met e-nummers en er kwam een reactie op het voedingsmiddel dan ging ik kijken of de reactie evt overeen zou kunnen komen met een e-nummer uit het product.
    De inleiding van het boek is wel leuk, want hij heeft het over de 'kanariepietjes' onder de mensen. Dat zijn mensen zoals mijn gezin en ikzelf die nogal gevoelig zijn voor toevoegingen.
    @ Vlijtig Liesje,
    In het begin is het echt wennen om zonder zakjes, pakjes en kant en klaar smaakmakers te werken. Wat scheelt is veel knoflook gebruik (saus voor 4 personen, zo'n 5 teentjes). Als je dat een tijdje mee laat trekken maakt dat de smaak een stuk voller.
    Of de saus een dag van te voren maken.
    Lekker kruiden (ook leuk met verse kruiden uit de tuin).
    Gebruik een beetje biologische sojasaus zoals shoyu of tamari.
    Wat geraspte kaas over de saus kan de smaak ook lekker oppeppen.
    Ik gebruik veel biologische producten en daarvan vind ik de smaak vaak lekkerder (behalve koekjes die maak ik liever zelf)

    Succes en groetjes,
    Monique

    BeantwoordenVerwijderen
  3. @Vlijtig Liesje: ik ben van plan de komende tijd grondig te experimenteren met koken-zonder-zakjes en daarover te bloggen. Ik zal héééééél eerlijk zijn ;-)

    @Monique: dank voor de tips. Knoflook deed ik inderdaad al wel, maar shoyu of tamari is een goeie tip.

    I'll keep you posted!

    BeantwoordenVerwijderen
  4. helaas word het voedingscentrum betaald door..... unilever. dus hoe onafhankelijk kan het zijn. op bol.com kan je her boekje: wat zit er in uw eten? bestellen en die geeft uitleg bij elk e nummer, goed en slecht.
    ook staan alle benamingen op een rij met erachter de e nummers zodat je op die manier ook niet misleid kan worden op het etiket.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Serieus? Ik dacht dat het door de ministeries van LNV en VWS werd gefinancierd.
    Het boekje is een goede tip en niet duur zag ik op Bol.

    BeantwoordenVerwijderen