13 november 2009

biologisch versus goedkoop

Ik ben me er van bewust dat ik met mijn consumeergedrag de wereld kan veranderen. Ik kan er niet in één keer de honger of armoede mee uit de wereld helpen, maar ik kan door bepaalde producten te mijden en andere producten bewust te verkiezen boven andere wel degelijk invloed uitoefenen. Zo let ik op dat ik mijn koffie en chocola zoveel mogelijk "fairtrade" koop. En dan liefst ook nog biologisch, voor de gezondheid van mijn gezin én van het milieu. Maar daar hangt soms een pittig prijskaartje aan.

Wat geeft de doorslag bij de beslissing of je voor goedkoop of voor biologisch en/of fairtrade gaat? Voor je het weet loop je leeg op de verantwoorde boodschappen. Hoe belangrijk is het dat - bijvoorbeeld - je macaroni biologisch is? Wat zit er voor kwalijks in niet-biologische macaroni? En hoe zit dat met fairtrade? Mag je er vanuit gaan dat als een product niet nadrukkelijk als "fairtrade" wordt bestempeld, het per definitie een oneerlijk product is? Zijn de Hollandse asperges fairtrade als je weet dat er deze zomer hele groepen Poolse vrouwen tegen een hongerloon onverantwoord lange dagen moesten maken om ze te steken?

Zoals vaker gebeurt als je zulke thema's tot op de bodem probeert uit te zoeken, roept elk antwoord weer (véél) nieuwe vragen op. Eerlijke bananen blijken niet per definitie schoon en biologische bananen zijn niet persé eerlijk. Normen voor gifresten op groenten en fruit worden regelmatig met voeten getreden en sommige normen (zoals die voor neurotoxische stoffen) blijken na nieuwe inzichten niet streng genoeg. Dus waar doe je verstandig aan?

Er zijn verschillende redenen om verantwoord te kopen: uit overwegingen van gezondheid, milieu of solidariteit. Of goedkoop het wint van verantwoord is ieders persoonlijke keuze en bovendien ligt het niet zo zwart/wit. Ik hanteer een soort mengeling van onderbuikgevoel en boerenverstand.

Groenten en fruit koop ik zoveel mogelijk lokaal en in het seizoen; exotische vruchten zoals bananen of avocado's biologisch. Ik kies voor vrije uitloop eieren. De sojabonen voor mijn sojamelkmaker koop ik altijd biologisch, omdat ik huiverig ben voor genetische modificatie. Ik mag graag snuffelen in de Chinese supermarkt, maar ook daar ben ik voorzichtig met wat ik aanschaf.

Met rijst, meelproducten en pasta's ben ik - al dan niet terecht - iets minder kritisch. Ook koekjes, granenbiscuits en kruiden zijn meestal van een huismerk of in de aanbieding. En ook dit is geen wet van Meden en Perzen, want als ik deze week een kritisch stuk lees over de uitbuiting van granenbiscuitfabrieksarbeiders kan mijn lijstje er zomaar opeens heel anders uit zien.

Wat gaat er bij jou voor? Goedkoop of verantwoord? En wat voor afwegingen maak je daarbij?

16 opmerkingen:

  1. Alles wat ik koop moet uit de buurt komen en seizoensgebonden. Sla en komkommer bv. vind ik nu gewoon niet lekker. Appels bv. alleen hollandse, groenten en eitjes bij de boerderijwinkel in het dorp, vlees bij de biologische slager in Balkbrug.-85 km heen en terug- Ik weet dat zijn vee in het Reestdal loopt en er zit geen tussenhandel in. Hij maakt alles zelf, dus ook de vleeswaren voor op je brood. Onze dochter woont er dichtbij en dan combineren we dat. Maar bananen eet ik ook en helaas groeien die niet hier.
    Dat zijn ongeveer de afwegingen die ik maak.
    hartelijke groet en tot laters
    Gerrie

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Ik koop zoveel mogelijk biologisch, maar probeer wel binnen mijn budget te blijven van 110 euro per week voor vier volwassenen (zoons eten meer dan een gemiddelde volwassene, het zijn boomlange kerels).
    De ene week is het meer de andere week weer wat minder. Ik let op aanbiedingen zoals laatst bij AH die 25% korting. Toen heb ik veel ketchup, kruiden, diksap, roomboter, tofu en vast nog wel meer ingeslagen.
    Ik koop groente, kaas, uien, kruidenierswaren bij een biologische boerderij die aan huis levert. Omdat zij veel producten van het eigen bedrijf hebben, zijn ze vaak goedkoper dan een 'gewone' biologische winkel. Regelmatig koop ik dozen van een product (tomatenpuree, sojamelk, pindakaas etc) en dan krijg ik 10% korting.
    Aardappelen en appels komen ook deels bij boerderijen hier vlakbij vandaan. Dan is het niet biologisch, maar wel lokaal.
    Sojaproducten koop ik bijna helemaal biologisch. Behalve de burgers van Alpro (die zonder korstje) want dat zijn de enige vegan burgers die ik kan eten uit de winkel en soms wil ik ook wel makkelijk.
    Sojasaus is altijd biologisch. Ik koop literflessen, meestal tamari omdat die zonder tarwe is.
    Brood en koekjes maak ik vaak zelf. Volkoren tarwemeel, volkoren speltmeel, roggemeel, boekweitmeel en maismeel koop ik biologisch. Dat koop ik via internet bij een molen.
    Gerstmeel koop ik daar ook, maar dat is nog niet biologisch leverbaar.
    Bloem koop ik gewoon bij de Aldi.
    Vlees koop ik niet vaak, meestal eten we vegetarisch of veganistisch.
    De eieren komen van onze eigen kippen die we biologisch voer geven.
    Melk en toetjes koop ik niet aangezien we hier vier personen hebben met meer of mindere mate van koemelkintolerantie. Gelukkig lukt kaas wel (met mate).

    Ik koop zelden Chinese producten, de meeste voedselschandalen (zoals met die kunststof in melkproducten en in dierenvoeder) zijn met producten uit dit land.
    Als ik niet biologisch koop, dan heb ik een voorkeur voor Nederlandse en voor Duitse producten (ivm strengere regelgeving en het is dichtbij).

    Groetjes, Monique

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Het past niet helemaal bij het onderwerp, maar jij schreef dat je zelf sojamelk maakt. Wist je dat je met sojamelk heel eenvoudig en voordelig mayonaise kunt maken zonder eieren? De biologische vind ik nogal duur, de gewone mayonaise uit de winkel bevat nogal wat e-nummers, en ikzelf eet geen eieren omdat ik geen dierlijke eiwitten verdraag.
    Als je het recept wilt dan zie ik het wel.

    Groetjes, Monique

    BeantwoordenVerwijderen
  4. @Monique: dat recept wil ik heel graag hebben! Ik heb er nog geen ervaring mee, maar de veganaise zonder eieren is peperduur!

    BeantwoordenVerwijderen
  5. En ik vind hem ook niet lekker die veganaise.

    Het is wel handig om de mayonaise meteen in de pot te maken, dus neem een pot met een wijde hals (oude augurkenpot ofzo) en je hebt een staafmixer nodig.

    Dit is het recept:
    Doe 125 cc sojamelk in de pot, giet er 250 ml zonnebloemolie bij (de biologische van Albert Hein kun je nemen, de biologische van de natuurvoedingswinkel smaakt te sterk, maar hiervoor gebruik ik ook wel zonnebloemolie van Aldi)
    Dan twee eetlepels appelazijn, halve eetlepel mosterd, beetje kruidenzout (of gewone zout), versgemalen peper, 1/4 theelepel knoflookpoeder.
    Dan zet je de staafmixer in de maatbeker en ga mixen. Binnen een paar tellen heb je mayonaise en ben je klaar.
    Wel in de koelkast bewaren en dan blijft het zeker een week of nog langer goed. Het wordt wel ietsje stijver dan 'gewone' mayonaise maar dan kun je het voordat je het op tafel zet nog even doorroeren.

    Groetjes, Monique

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Oh, ik kwam voor een reactie, maar ben erg gecharmeerd van het recept. Heb dezelfde afweging. Wel een Odin combi pakket, maar bv Euroshopper melkchocola, die vinden we hier het lekkerst. Toiletreiniger van Ecover en de overige schoonmaakmiddelen ook. Maar laatst was er een fles Dreft in de aanbieding voor de afwas en dat scheelt dat beduidend. Blijf het persoonlijk wel een lastige kwestie. Doe zoveel mogelijk waar ik me goed bij voel.

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Als we in Duitsland zijn (meestal alleen als we daar op vakantie zijn) koop ik graag veel in want biologisch is daar vaak goedkoper. Zelfs bij de Aldi vind je daar biologisch.
    Bij Schlecker koop ik Frosch. Dat is een merk voor biologische schoonmaak- en afwasmiddelen.
    Bij Ecover vind ik het lastig dat er vaak limonene in hun producten zit. En dat is een geurstof waar je gemakkelijk allergisch voor kunt worden. Dus dat koop ik niet zo vaak.

    En tartex (broodsmeersel) is daar stukken goedkoper dan hier.

    Met de biologische vruchtensap ben ik nu aan het afwisselen. Een pak biologisch en dan weer een pak voordelige vruchtensap (zonder suiker of synthetische zoetstof)

    Biologische bananen worden me te duur. Er gaat hier wekelijks wel zo'n 6 kilo door.
    Als manlief en ik weer met zijn tweetjes zijn dan zal ik denk ik nog meer biologisch kunnen kopen.

    Monique

    BeantwoordenVerwijderen
  8. @Gerrie:
    Als je het kan combineren met een bezoekje is dat inderdaad prima. Ik merk weleens dat ik mijn doel voorbij schiet als ik een heel eind met de auto moet om "verantwoorde" spullen te kopen.

    @Monique:
    Dank! Ik ga het vandaag meteen uitproberen. Heb alleen geen appelazijn in huis; zou het ook met andere azijnsoorten lukken?

    @Christel: ik heb laatst een goed recept voor 'groene' schoonmaakmiddelen gekregen, zal ik hier binnenkort posten. Dat scheelt behoorlijk!

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Het lukt ook goed met gewone azijn. Met witte balsamicoazijn vind ik het het lekkerst.
    Ik heb het één keer geprobeerd met het zuur van de augurken, maar dat was blijkbaar niet zuur genoeg want de mayonaise werd toen niet dik.

    Groetjes, Monique

    BeantwoordenVerwijderen
  10. We hebben niet echt een vast stramien qua verantwoord boodschappen. Maar grofweg komt het neer op het liefst lokaal+biologisch (wat zomers echt heel goed gaat) en daarna zoveel mogelijk biologisch. Maar inderdaad twijfel ik dan wel, wat is beter, biologische paprika met het vliegtuig ingevlogen of nederlandse kasproducten? Op zo'n moment heeft lokaal dan toch weer de voorkeur. Maar de prijs op dat moment heeft toch ook wel veel invloed!

    We kopen wel veel bij de bio supermarkt en dan goed profiteren van de aanbiedingen aldaar.

    Vlees eten we zelden en anders altijd biologisch. Eieren en kaas komen van een biologische stadsboerderij, en gelukkig voor ons is dat net de lekkerste kaas die er is! (Vind ik dan.)

    De Chinese supermarkt komen we ook op zijn tijd, maar zelden voor de groenten (gifspuiterij). (Maar voor mini-paksoitjes maken we wel eens een uitzondering! hmmm!) Meer voor de typisch chinese dingen als rijstazijn, rijstwijn, sojasaus of glasnoedels en ook om wat Chinese sfeer op te snuiven. :-)

    Patrick

    BeantwoordenVerwijderen
  11. @Patrick: bij "onze" Chinese supermarkt komen de groenten uit een oerhollandse kas. Nog steeds niet echt milieuvriendelijk, maar ik mag graag denken dat de baby-paksoi daarom binnen de Nederlandse normen valt :-D

    BeantwoordenVerwijderen
  12. Wat een herkenbare gedachten! Het liefst zou ik alles bio en fairtrade kopen maar helaas laat ons budget dat niet toe. Groente en fruit kopen we biologisch (abonnement), pasta, rijst en zuivel (melk en yoghurt) ook. Chocolade, koffie en rietsuiker kopen we fairtrade. De rest bio of fairtrade als het in de aanbieding is. Anders kopen we de versie met de minste toevoegingen/ E-nummers en bij voorkeur zo goedkoop mogelijk.

    Heyya

    BeantwoordenVerwijderen
  13. Hallo, leuk om jullie reacties en tips te lezen.
    Zelf koop ik veel biologisch en fairtrade. Ik heb een scriptie geschreven over geweldloosleven in deze tijd en daardoor ben ik vanalles tegengekomen. Ik mis het onderwerp kleding. Ik koop alleen kleding die fair gemaakt is vooral de spijkerbroeken.Het is zeer triest hoe, vooral jonge meisjes, onder dramatische toestanden behandeld worden.
    De kleding is wel duurder en het is een hele zoektocht maar ik koop gewoon minder. Fair wear is een organisatie die toezicht hierop houdt.
    marianne

    BeantwoordenVerwijderen
  14. Hoi Marianne,
    Daar heb je helemaal gelijk in. Ik vind het een hoopgevende ontwikkeling dat ook ketens als H&M en C&A zich voorzichtig op fairtrade en organic toeleggen, maar feit is dat je nog steeds een hoop geld kwijt bent als je het helemaal verantwoord wilt doen.
    Ooit in die winkel van Floortje Dessing geweest? Mooie kleding, maar wát een prijzen! Ook ik ben begonnen minder te kopen en vaker tweedehands, maar dat is natuurlijk geen volwaardig alternatief.

    BeantwoordenVerwijderen
  15. Hi 'Bewuste Eenvoud',
    Dit is een oudere post van jou maar wel met een onderwerp die dagelijks (meerdere keren) tegenkom.
    Heel herkenbaar...
    Overigens kijk voor groente en fruit naar de Clean Fifteen en de Dirty Dozen, hierin wordt wel aangegeven voor welk soort hoe veel of hoe weinig bestrijdingsmiddelen gebruikt worden.
    Groetjes,

    NatuurlijkZuinig

    BeantwoordenVerwijderen
  16. Tip: kijk eens op www.biobudget.nl ! Allemaal leuke biologische recepten van chef-koks waarbij je niet duurder uit bent!

    BeantwoordenVerwijderen