bokashi tutorial

Al een paar keer heb ik vragen gekregen over mijn bokashibak, dus laat ik daar maar eens een postje aan wijden.

Ik ben sinds ruim een jaar een tevreden bokashi-gebruiker. In mijn keuken staat een grijze emmer met een oranje deksel waar al mijn organische afval in verdwijnt. Schillen, schalen, pitten, restjes rijst, pasta, snijbloemen, noem maar op. Een verschil tussen een bokashi-emmer en een compostcontainer is uiteraard het formaat, maar belangrijker is nog het verwerkingsproces. Waar compost gebaseerd is op rotting (en de daarmee gepaard gaande geur), geldt bij bokashi het principe van fermenteren.

Door telkens op een laagje groentenafval een handje bokashistarter te strooien begint het fermentatieproces. Hierbij komt een zoet-zurige geur vrij, die je overigens alleen ruikt als je het deksel van de emmer af haalt. Verder is de boel luchtdicht afgesloten, waardoor het zonder nare geurtjes in je keuken kan blijven staan. Na verloop van tijd komt er in het fermentatieproces wat vocht vrij, wat je met het kraantje in de emmer kunt aftappen. Het sap is een soort Pokon, wat je verdund met water bij je planten kunt gieten. Geen andere bemesting meer nodig!

Zodra de emmer vol zit, neem je de andere emmer in gebruik. Laat de volle emmer nog een week of twee met rust, maar tap af en toe het vocht af. Na deze twee weken kun je verschillende dingen doen met de inhoud. Ik gebruik het meestal om de aarde in de tuin (sier- en moestuin) te verbeteren. Als je het in een geultje in de tuin graaft, transformeert het in een paar weken tot diepbruine, rijke grond. Ook gooi ik de bokashi weleens in de moestuin op de composthoop. Daardoor lijkt het composteringsproces te versnellen, maar bewijs heb ik daar niet voor. Ook plant ik kuipplanten vaak in een mengsel van tuinaarde en bokashi.

Belangrijk om te weten: als je de volle bokashibak twee weken hebt laten rusten en dan omkiepert, ziet het er nog steeds uit als groentenafval-smurrie met bokashistarter. De chemische samenstelling van de inhoud is echter zodanig veranderd, dat het een voedingsbestanddeel voor je tuin is geworden.

Een bokashipakket bestaat uit twee emmers, een grote zak (2,5 kg) bokashistarter en een gebruiksaanwijzing. Het pakket kostte mij destijds 59,95 euro en ik heb het gekocht bij de biologische supermarkt. Sommige gemeenten schijnen subsidie te geven op de aanschaf van een bokashiset. Het is de moeite waard dat even uit te zoeken!

Een losse zak starter (een soort geïmpregneerde tarwezemelen) kost bij onze biosuper 5,95 en ik doe hier ongeveer een maand of vier mee (in een huishouden met vier personen waar ont-zet-tend veel groente en fruit wordt gegeten, dus veel groenafval is). Ik heb inmiddels een paar filmpjes op Youtube gevonden waarop staat uitgelegd hoe je zelf starter kunt maken. Nu nog op zoek naar een goedkope leverancier van tarwezemelen.

Wat kan er allemaal in de emmer?
- schillen (ook dingen als sinaasappelschillen, eierschalen en walnootdoppen)
- gekookte etensresten
- restjes vlees of botjes
- snijbloemen of afgevallen blad van kamerplanten
Eigenlijk alles wat organisch is, mits het in behapbare stukken gesneden is (van ongeveer 6 cm).

Voordelen van bokashi:
- organisch afval wordt op een eenvoudige manier omgevormd tot een waardevolle bouwstof voor de tuin (want vol voedingsstoffen van je organische afval, aangevuld met micro-organismen). Zo wordt afval weer voedsel.
- het is, in tegenstelling tot compost, ook een prima systeem om in een appartement of huis zonder buitenruimte gft te scheiden.
- het afgetapte sap blijkt mijn kamerplanten erg blij te maken, maar kan ook als vloeibare mest bij tuinplanten gegoten worden. Bovendien blijkt het als natuurlijke ontstopper van je gootsteen te werken, maar dat heb ik nog niet geprobeerd.
- bokashi is goede voeding voor planten en het is milieuvriendelijker en goedkoper dan een zak compost bij het tuincentrum kopen.

Nadelen van bokashi:
- de grijze emmer met oranje deksel is niet erg esthetisch in je keuken.
- het schoonmaken van de omgekeerde bokashi-emmer is een vies karwei; zeker als je niet goed tegen de zurige lucht van fermentatie kunt
- niet alle bokashi-inhoud fermenteert even snel en efficiënt. Zo ben ik gestopt met koffiepads in de bokashi-emmer doen, omdat bleek dat toen alle andere resten al lang gecomposteerd waren, de pads nog steeds herkenbaar tussen mijn planten lagen. Een kwestie van ervaring.