kinderen en bewuste eenvoud

Bewust en eenvoudig leven is een keuze geweest die het leven van mij en mijn gezin behoorlijk heeft omgegooid. Maar daar waar wij volwassenen heel bewust ons menu voor een simpel leven hebben samengesteld, is het ons kroost een beetje overkomen. Ik denk dat onze kinderen (nu 11 en 9) in vergelijking met leeftijdsgenoten al niet bijzonder verwend waren, maar er is wel degelijk een boel voor hen veranderd sinds in ons huishouden de knop is omgegaan.

Voorheen werden de boodschappen bijvoorbeeld gedaan bij de (vrij prijzige) buurtsuper. We letten daarbij niet erg op aanbiedingen en waren wél vrij gevoelig voor tv-reclame: dure vla met koeienvlekken, cheesestrings, duo penotti-dippertjes werden geregeld ons huis in gesleept. Shoppen was een veel voorkomende manier van tijdsbesteding (ook als we eigenlijk niets nodig hadden) waarbij een tussenstop bij een fastfoodketen niet ongebruikelijk was. Ook bij uitstapjes en kadootjes werd er niet nadrukkelijk op de kosten gelet.

En toen besloten we hier thuis de knop om te zetten en vraagtekens te plaatsen bij ingesleten gewoonten. Het vereist geduld, liefde en humor om de kinderen mee te laten groeien in dat "nieuwe regime". Wij zijn begonnen met het uitleggen dat we ander werk zijn gaan doen om meer tijd met elkaar te hebben en meer te kunnen genieten. En dat de mooiste dingen in het leven geen geld hoeven te kosten: spelletjes doen, picknicken, lekker stoeien, met elkaar kletsen en lachen.

Verder zijn we begonnen om ze te laten zien wat dingen kosten. Zijn Liga's écht 1 euro lekkerder dan dezelfde koeken van een huismerk? We hebben ze uitgelegd dat er een verband bestaat tussen kosten en de hoeveelheid tijd die je moet investeren om dat geld te verdienen. Vind je het dan nog steeds belangrijk dat je echte Uggs hebt? Deze zomer werden er op de camping ijsjes verkocht van 2 euro per stuk. In plaats daarvan kochten we bij de lokale Franse supermarkt een hele doos ijsjes voor 2 euro, waardoor we voor hetzelfde geld ieder twee ijsjes konden eten!

Verder hebben we het shoppen vervangen door het schatgraven op rommelmarkten en is het een sport geworden om "dure" kleding te scoren voor een habbekrats. Mijn erg modebewuste 11-jarige dochter is een trendsetter op school, maar we hebben op haar verzoek afgesproken dat de herkomst van haar garderobe een Groot Gezinsgeheim is. Het komt dan ook steevast uit een "heel speciaal boetiekje".

Natuurlijk zijn er discussies. Vooral sociale druk wil nog weleens roet in het eten gooien. Als iedereen een waveboard of een Nintendo Wii heeft, is het moeilijk om je rug recht te houden. Ook op verjaardagspartijtjes waarbij er een pittig verlanglijstje wordt gepresenteerd wil je als kind goed voor de dag komen. En je eigen partijtje moet natuurlijk een hoogtepunt in het jaar worden, waarbij je zeker niet als knieperd wilt worden ontmaskerd. Dit jaar hebben we de regel gehanteerd dat ze bij de verjaardag een "groot" kado krijgen en bij sinterklaas doen we het rustig aan. Grote dingen als fietsen of een pc worden dus als verjaardagskado aangemerkt en niet zomaar op een willekeurig moment gegeven. En bij de partijtjes wordt uitgepakt met een beauty-slaapfeest (dochter) en een zelf uitgezette speurtocht in CSI-stijl (zoon).

De kinderen zijn inmiddels echte bewuste consumenten aan het worden: vandaag kreeg mijn zoon op school bij wijze van reclame een bakje met gemixt fruit van Campina aangeboden wat hem erg goed beviel. Zou hij voorheen de zeurcampagne hebben ingezet om voortaan mee te mogen doen met het fruitabonnement (á 75 cent per schooldag), nu stelde hij voor om in het vervolg stukjes appel, peer en wat druiven mee naar school te nemen als lunchhap. Dat hebben we altijd in huis, dus geen enkel probleem.

Het allerbelangrijkste vind ik dat de kinderen spelenderwijs leren blij te worden van kleine dingen. Dat ze weten dat geluk niet te koop is, maar dat het uit jezelf moet komen en uit hoe jij naar de wereld kijkt. We staan aan de vooravond van de puberteit, dus we zullen het vast nog een keer behoorlijk voor onze kiezen krijgen. Maar tot nu toe kan ik alleen maar concluderen dat ze in het eerste jaar van minder, juist meer tevreden zijn geworden. En dat lijkt me één van de mooiste dingen om ze mee te geven de toekomst in.