goede voornemens

Op oudjaarsdag voel ik me traditioneel altijd een beetje nostalgisch, om maar niet te zeggen: huilerig. De Top 2000 op de radio, voorbereidingen treffend voor de oudejaarsavond en ondertussen mijmerend over het afgelopen jaar. Ken je het nummer Eerste Helmersstraat van Acda en de Munnik? Dat gevoel dus.*

Oudjaarsdag is ook de dag van de goede voornemens. Ik was van plan om hier een strakke opsomming van goede voornemens voor 2010 neer te zetten, maar ze willen niet zo doorsijpelen. Niet omdat er niets te verbeteren valt (...), maar omdat ik - in tegenstelling tot andere jaren - Oud en Nieuw opeens absoluut niet ervaar als een afronding, gevolgd door een nieuwe start. De datum 1 januari voelt dit jaar net zo arbitrair als, pak 'm beet, 11 augustus of 6 maart. Hierdoor merk ik tot mijn verbazing dat het normale huilerige gevoel ontbreekt; dat het zelfs een beetje banaal lijkt om zo'n toestand te maken van de laatste dag van het jaar.

Oudejaarsavond 2009 wordt een avond om met een groep vrienden het leven te vieren en morgen is gewoon een nieuwe dag. Net zo speciaal als alle andere dagen met net zoveel kansen om dromen en voornemens waar te maken.

Ik wens iedereen een geweldige jaarwisseling!

* Ik zit weer op het dak, de Eerste Helmersstraat beneden
Zestien sigaretten en een zee van tijd
Als de sterren blijven hangen, blijf ik zitten waar ik zit
Ik reken af en sta bij niemand in het krijt

Ik zit hier elk jaar een keer, mijn rug tegen de muur
En denk aan wat de tussentijd mij bracht
Wie is er weg, wie kwam er bij?
Wat ik deed, deed ik het goed?
Hoe komt het, dat het leven naar me lacht?
En ik zit weer op het dak, mijn lief
Zoals elk jaar een keer
En ik dank de dag, dat ik je zag
Want daar komt het wel op neer

Ik zit weer op het dak, de Eerste Helmersstraat beneden
Al woon ik hier al zo'n zeven jaar niet meer
Elk huis heeft wel een dak
Elk jaar heeft wel een muur
En elk jaar komt zo een nacht een keer
En dit jaar was zo simpel, lief
Niemand ging er dood, jij kwam
Ik doe het leuk, einde verhaal
Nog twaalf sigaretten, maar hieronder daar slaap jij
Ik denk, dat ik de zon vannacht niet haal

Ik zit weer op het dak, mijn lief
Zoals elk jaar een keer
En ik dank de dag, dat ik je zag
Want daar komt het wel op neer

ouder worden

Vroeger vond ik dertigers niet persé oeroud, maar toch wel ernstig volwassen. Dertig leek me dan ook een mooie leeftijd om aan kinderen te beginnen. Zo kon ik alle bij elkaar gesprokkelde wijsheid over mijn nageslacht uitstorten. Het leven liep anders en inmiddels ben ik al een paar jaar "thirtysomething" en heb ik al behoorlijk grote kinderen die mij regelmatig een spiegel voorhouden. Via mijn kinderen heb ik de prachtige kans om alle belangrijke "eerste keren" opnieuw te ervaren: het eerste schoolfeest, de eerste keer op kamp, een middelbare school kiezen. Dat is mooi, maar het drukt me ook met mijn neus op de feiten: ik word ouder en ik geef (nu al!) het stokje door aan de generatie na mij.

Ouder worden wordt niet geaccepteerd in onze samenleving. Het is bijna een verzamelbegrip geworden dat staat voor zaken als verval, aftakeling, eenzaamheid, ziekte, rigiditeit. Vreemd eigenlijk, als je bedenkt dat in veel andere culturen ouderdom juist gelijk staat aan wijsheid en ervaring. Hoe kan het dan zo zijn ontstaan dat ouderdom bij ons taboe is? Dat in onze Westerse wereld een leven alleen een begin lijkt te hebben, gevolgd door een soort eindeloze middelbare leeftijd? Heeft dat alleen te maken met angst voor de dood, of is er meer aan de hand?

Ik las laatst een artikel over ouder worden, waarin werd gesteld dat wij Westerlingen onszelf slachtoffer hebben gemaakt van een lineaire tijdsbeleving. Als je tijd puur als lineair beschouwt, is de consequentie dat we in één rechte streep afstevenen op het einde; het verleden is irrelevant geworden want dat ligt achter ons.

Er is veel voor te zeggen om (weer) een meer circulair tijdsbesef te ontwikkelen. Om de wijsheid en ervaring van onze ouders en grootouders als gids te gebruiken en onze kennis aan onze kinderen door te geven. Door het verleden te begrijpen heb je waardevol gereedschap in handen om de toekomst aan te kunnen. En door eerdere generaties en hun wijsheid als een kostbaar goed te waarderen, omarmen we onze toekomstige zelf. Zo doorbreken we de cirkel waarbij ouderdom als een ongeneeslijke ziekte wordt beschouwd die bestreden moet worden met plastische chirurgie en anti-rimpelcrèmes. Want is het niet zo, dat je alleen volledig bewust in het nu kan leven als je het feit dat je ooit zult sterven volledig accepteert?

zelf maken: paddenstoelen

Een paar weken geleden heb ik met tuinpartner Carolien een workshop paddenstoelenkweken bijgewoond. Dit tot hilariteit van mijn kinderen en partner, die dachten dat ik in opleiding ging voor kabouter.

Een paddenstoelengoeroe kwam de bomvolle zaal vertellen over de geneugten van het zelf kweken en eten van paddenstoelen. In landen als Italië is het zoeken van eetbare paddenstoelen een echt familie-evenement. Het paddenstoelenseizoen kan daar dan ook niet lang genoeg duren. Nederlanders zijn fungofoben en Italianen fungofielen, aldus de paddenstoelengoeroe.

Zelf ben ik dol op paddenstoelen, maar de eerlijkheid gebiedt te zeggen dat ik ze vooral uit bakjes heb genuttigd en nooit rechtstreeks uit het bos. Na de workshop kwam ik enthousiast thuis: ik zou mijn eigen olmenzwammen gaan kweken. Alle deelnemers kregen een onsmakelijk uitziend bakje broed (paddenstoelenstarter) mee naar huis om hun eerste voorzichtige schreden op het paddenstoelenpad te faciliteren.

Inmiddels leven we een week of zes later en ik kan vol trots melden dat ik mijn eerste oogst heb binnen gehaald. Het bleek al met al verbazingwekkend makkelijk. Hoog tijd om dit genoeglijke feit met de wereld te delen!

Hoe kweek je paddestoelen?

1. Voor het kweken van paddenstoelen heb je nodig: stro, een vuilniszak, spiritus, een lepel, een oud kussensloop en paddenstoelenbroed (zie 2).

2. Het kweken van paddenstoelen begint met broed. Dit is te krijgen via doorgewinterde kwekers, bij bepaalde tuincentra of online, bijvoorbeeld hier. Broed is eigenlijk niets meer dan paddenstoelenstarter.
Broed groeit, afhankelijk van de paddenstoelensoort, op hout of op ander materiaal, zoals stro. Mijn eerste kweek is op stro.


3. Om concurrentie met andere schimmels te voorkomen moet het stro eerst worden gesteriliseerd. Als een andere schimmel, die al in het stro aanwezig was, het wint heb je al het werk namelijk voor niks gedaan. Steriliseren klinkt ingewikkelder dan het is: gewoon in een oud kussensloop wat stro doen en er vervolgens een paar keteltjes kokend water overheen gieten. Ik heb er een oude slaapzak omheen gewikkeld om de boel langzaam af te laten koelen. Laat het stro in het kussensloop een nachtje uitdruipen alvorens over te gaan tot stap 4.

4. Hevel het stro met een paar (schone!) handjes per keer over van het kussensloop in een vuilniszak. Steriliseer een lepel met wat spiritus en doe tussen alle handjes stro steeds een schepje broed. Begin en eindig met stro.

5. Pers de strobaal stevig samen en knoop de vuilniszak zo strak mogelijk om het stro dicht. Prik er met een (met spiritus schoongemaakte) breinaald, schroevendraaier of satéprikker gaatjes in. Laat ongeveer twee weken in een donkere, relatief koele plaats met rust. In deze periode neemt het broed langzaam het stro over, net zolang tot de hele strobaal wit is geworden van de schimmel.

6. Nadat de schimmel de strobaal helemaal heeft "opgegeten" kan het pakket op een relatief koele plek in het licht worden neergelegd*. Omdat alle voedingsstoffen uit het stro op zijn, zal de schimmel zich willen voortplanten om te overleven. Dat gebeurt door sporen aan te maken die vallen uit - juist! - paddenstoelen. Tragisch genoeg is een paddenstoel dus eigenlijk het teken dat de schimmel op sterven na dood is.

Op plekken waar licht door de gaatjes in de vuilniszak valt, ontwikkelen zich na enige tijd minuscule witte puntjes. Het begin van een paddenstoel!


7. Als de witte puntjes eenmaal verschenen zijn, gaat het vrij snel. Iedere dag groeien ze een stukje verder, tot je een heus voorraadje paddenstoelen hebt die klaar zijn voor consumptie. Het goede moment luistert nauw: als de hoed nog naar beneden staat is de zwam nog niet goed. Met de hoed volledig horizontaal is de paddenstoel op zijn lekkerst en met een omhoog krullende hoed is hij te taai geworden.
(laatste fase van de olmenzwam, net voor de oogst)

Van de olmenzwam zijn vooral de hoedjes lekker, de stelen zijn te taai. Je kunt het roerbakken met wat knoflook, sjalotjes en groenten naar keuze voor een lekkere vegetarische wokschotel.

* als je na de donkere fase uit stap 5 de doorschimmelde strobaal halveert en de helft opnieuw mengt met gesteriliseerde stro en daarmee opnieuw de stappen doorloopt, houd je een eindeloze hoeveel stroom paddenstoelen op gang!

10 dingen uitdaging - week 6

Het is alweer even terug, maar het is gelukt: wederom tien dingen bij elkaar gescharreld! Vorige week moesten onder meer mijn kruidenkastje, de kledingkast en de voorraad verzorgingsartikelen er aan geloven.

De oogst bestaat onder andere uit kruiden die ver over de datum zijn; met name exotische dippertjes uit oude kerstpakketten. Omdat we de komende tijd logees krijgen die een paar dagen in ons huis bivakkeren wilde ik graag wat extra kastruimte in de slaapkamer creëren en dat is gelukt!

De oogst:
- een paar kruidenmengsels met als uiterste houdbaarheidsdatum 2004 en 2006. Weggegooid.
- wat overtollige kerstspullen. Meegegeven aan school, wat beschadigd is weggegooid.
- vergeten kleding: een appelgroen vest (erg synthetisch, heeft nooit lekker gezeten), een te klein hemdje (te heet gewassen), een spijkerbroek in wortelmodel (jaren '80). Textielbak.
- kinderkleding die te versleten is om nog een doel te dienen. Weggegooid.
- een carnavalspak van mijn zoon van ongeveer 4 maten geleden. Marktplaats.
- oude wasmachine die nog in de garage stond. Marktplaats.
- een paar onduidelijke, oude cosmeticaproducten: gezichtscrème van minstens 3 jaar oud, onbekende shampoo, monstertjes van de drogist ver over de datum. Bleken in mijn kledingkast te liggen. Weggegooid.
- een spel voor beginnende lezertjes. Marktplaats.
- de hamsterkooi van wijlen Hummer. Geen voornemens tot een nieuwe hamster, dus: Marktplaats.

Alhoewel de intervals van mijn 10-dingen-uitdaging steeds langer worden, blijf ik dapper doorgaan in 2010. Mijn huis is dit jaar al zo leeg geworden dat we één kast hebben kunnen verkopen! Daarnaast hebben Marktplaats en Bol.com ons dit jaar enkele honderden euro's opgeleverd en ook dat is natuurlijk mooi meegenomen.

minder eten

In januari barst het dieetseizoen los. De Allerhande, die met kerst nog droop van de calorieën, zal in het volgende nummer waarschijnlijk in het teken staan van lichte menu's. Niet alleen in december, ook in de rest van het jaar eten we te veel. We werken gedachteloos pizza's, zakken chips of pakken koekjes weg, gewoon omdat het er is. Veel van onze welvaartsaandoeningen hangen direct samen met ons eetgedrag en dat is eigenlijk ook niet vreemd. Ik kan me niet voorstellen dat ons lichaam bedoeld is om zittend de dag in door te brengen, het ondertussen vullend met voedsel dat niet meer te herkennen is als iets dat ooit in de natuur heeft gegroeid.

Een goed voornemen dat ik voor het komende jaar heb is om simpelweg minder te eten. Ik lijd niet aan overgewicht, maar ik heb wel een grotendeels zittend beroep en beweeg vanwege mijn hardnekkige blessure te weinig. Ik ben er niet op uit om af te vallen, maar wel om bewuster te eten. En daarmee bedoel ik in dit geval een keer niet biologisch, vegetarisch en vitaminerijk, maar: ik wil me weer bewust zijn van het feit dat ik eet.

Het gebeurt me te vaak dat ik op het werk diep geconcentreerd mijn lunchpakket zit weg te werken en pas achteraf merk dat de broodtrommel leeg is. Of dat ik gedachteloos voor de tv iets zit weg te snacken wat ik niet eens geproefd heb. Ik heb geen hongersignaal gehad en eigenlijk ook geen verzadigingssignaal. Niet alleen ontwen je daarmee je lichaam aan te geven waar het behoefte aan heeft, maar het betekent ook dat je simpelweg teveel consumeert. Minder consumptie betekent minder uitputting van bronnen en minder vervuiling door productie en transport. En het is in dit geval nog gezonder ook.

Geen dieetgoeroes of -boeken met ingewikkelde recepten voor mij: gewoon mijn bord minder vol scheppen en stoppen met eten voordat ik vol zit. Wie doet er mee?

kerst

Ik ben in verband met kerst een paar dagen op pad. Ik wens jullie en jullie dierbaren een sprankelend, warm en mindful kerstfeest. Geniet er van!

gasten

Toen ons huis nog erg rommelig was en wij als gezin leden aan een milde vorm van CHAOS (=Can't Have Anyone Over Syndrome), was het ondenkbaar dat we ooit zoveel genoegen zouden hebben in het ontvangen van gasten. Door ons huis steeds netjes genoeg te houden om warm en uitnodigend te voelen zonder klinische toonzaal te worden, is een onverwachte nieuwe wereld voor ons open gegaan.

Een paar weken geleden besloten we voor oud en nieuw, wat we meestal gewoon met ons gezinnetje vieren, een paar vrienden met hun kinderen uit te nodigen. Kort daarna kwam het bericht dat mijn broer en schoonzus, die dan over zijn uit Amerika, graag aan zouden sluiten. Gisteren kregen we een verzoekje of een vriend uit Abu Dhabi en een vriendin uit Parijs rond oud en nieuw een paar dagen bij ons mogen komen logeren. Dat zet de teller op twaalf gasten van verschillende nationaliteiten en waarschijnlijk komt daar nog wel wat bij.

Nog altijd brengt het vooruitzicht van gasten die een aantal dagen bij ons intrekken wat geregel met zich mee. Ons huis is niet groot en ook zeker niet smetteloos. Maar het vooruitzicht om vrienden of familie voor korte of iets langere tijd in ons huis te ontvangen maakt dat ik met een nieuwe blik naar mijn omgeving kijk. Ik wil graag het veilige, warme, gezellige nestgevoel, dat het huis voor mijn gezin heeft, ook op gasten overbrengen.

Gastvrijheid gaat volgens mij vooral om kleine dingen: zorgen voor een mooi, schoon, opgemaakt bed met wat prettig leesvoer ernaast. Een stapeltje strak opgevouwen handdoeken op het bed. Een paar lege planken in de kast zodat gasten niet uit een koffer hoeven te leven. Een nette badkamer waar ze zich op kunnen frissen. Een hapje en drankje om mee op adem te komen.

Maar natuurlijk gaat het er uiteindelijk om dat een gast zich welkom voelt. En dat zit hem niet in een checklist die afgewerkt moet worden, maar in een oprechte warme ontvangst. In het overbrengen van een welgemeend "mi casa es su casa" gevoel. Gun je gasten om mee te draaien in je gezin en af en toe een klusje op te pakken. Maar gun ze vooral ook de kans om zich even af te zonderen of dingen op zichzelf te doen, zodat het voor alle partijen prettig blijft.

quote

"Oh look, yet another Christmas TV special! How touching to have the meaning of Christmas brought to us by cola, fast food, and beer.... Who'd have ever guessed that product consumption, popular entertainment, and spirituality would mix so harmoniously?"

~Bill Watterson, Calvin & Hobbes

(hier gelezen en het verwoordt heel mooi mijn verwondering)

zelf maken: vegetarische dim sum

Ik ben dol op dim sum, maar het is lastig deze in een vegetarische variant te krijgen. Er zit vaak kip, varken of garnaal door. Maar inmiddels heb ik een heerlijk recept gevonden dat niet te ingewikkeld is en waar geen vlees in zit.

Wat heb je nodig?

2/3 van een pak stevige tofu
een bakje shii take
een pakje met wontonvelletjes
3 á 4 teentjes knoflook
2 cm verse gember
2 lente-uitjes
een handje verse koriander (blaadjes en steel)

een stoompan of -mandje
een bakje water
chilisaus of sojasaus

1. ontdooi de wontonvelletjes

2. meng alle overige ingrediënten in een foodprocessor en hak ze flink klein

3. leg in elk wontonvelletje een theelepeltje van het gehakte mengsel

4. vouw het velletje dicht (zie plaatje voor een voorbeeld) en plak met natte vingers (vandaar het bakje water...) aan elkaar

5. leg de dim sums in de stoompan of -mandje en laat zo'n 25 minuten stomen (niet korter, het is belangrijk dat de paddestoelen goed heet zijn geweest!). Leg ze niet te dicht bij elkaar, want dan gaan ze vreselijk plakken. Het schijnt dat een bananenblad eronder het plakken aan de bodem van de stoompan voorkomt, maar met beleid los halen met een spatel werkte bij mij ook.

6. serveer de dim sums met een bakje sojasaus en een bakje chilisaus om in te dippen.

Dit is maar één voorbeeld van dim sum vulling, maar de mogelijkheden zijn natuurlijk eindeloos!

klimaat

Ik weet eigenlijk niet wat ik verwacht had van Kopenhagen, maar dit was het in ieder geval niet. De laatste dagen heb ik alleen maar neerslachtige geluiden gehoord over het "akkoord" dat er bereikt is. Zelfs het gebaar van de Nederlandse delegatie om met de trein te gaan bleek een beetje een wassen neus: een aantal Nederlanders dat al voor de voorbereidingen in Denemarken was, vloog eerst vanuit Kopenhagen naar Nederland om vervolgens met de klimaattrein weer terug naar Kopenhagen te reizen. Kenmerkend.

Hoe kon ik ook verwachten dat Kopenhagen ons het panacee zou brengen voor het klimaatprobleem? Zoveel landen, zoveel verschillende uitgangspunten, zoveel verschillende basisomstandigheden. Het maakt voor de aanpak op zijn zachtst gezegd uit of je als land over veel water- of zonnekracht beschikt, technologisch ver ontwikkeld bent of in moeilijke omstandigheden verkeert als oorlog of hongersnood. Hoe kun je verwachten dat je daar een gestandaardiseerd pakket afspraken over uit kunt storten? Dan kan het toch niet anders opleveren dan een moloch van een contract met pagina's vol uitzonderingen voor individuele landen?

Maar aan de andere kant: het kan toch niet zo zijn dat dit het gewoon is? Dat economische belangen het altijd zullen blijven winnen van het behoud van onze planeet? Ik denk dat we ergens iets belangrijks over het hoofd zien. Dat het een misvatting is dat overschakelen naar schonere energie economisch gezien een pijnlijk proces is waarbij iedereen een stevige veer moet laten. Alleen zijn de juiste argumenten nog niet gevonden om de wereldpolitiek in beweging te krijgen.

En tot die argumenten gevonden zijn moet het voorlopig bottom-up gebeuren. Overal ter wereld zie je op kleine schaal prachtige initiatieven ontstaan om verandering te brengen in het klimaatprobleem. En dat beperkt zich niet tot de eerste wereld landen. Of het nu gaat om het Amazonegebied, koraalrif, mensapen, het leegvissen van oceanen, overal zijn actiegroepen die zich hier voor inzetten en die samen een wereld-dekkend netwerk vormen van positieve actie.

Maar ook op microniveau kan er heel wat positiefs in gang worden gezet. Als de overheden er met elkaar niet uitkomen, laten wij dan maar als individuen, gezinnen, belangengroeperingen het goede voorbeeld geven. Want ook daar vormen vele kleine, individuele, positieve acties één krachtig gebaar. Zet de thermostaat een graadje lager, koop geen nutteloze apparaten, koop alleen wat je echt nodig hebt en gebruik je kliekjes creatief, weiger plastictasjes, doe het huishouden zoals dat in de jaren '50 werd gedaan en gebruik (groen)afval als voedsel voor je tuin!

Als ieder individu voor 2010 maar één goed milieuvoornemen adopteert, zetten we met zijn alleen een kleine milieurevolutie in gang. Ik ga in 2010 zo min mogelijk artikelen met verpakkingsmateriaal kopen. Wat ga jij doen?

klein geluk 3

Kerstvakantie en sneeuw. Wat wil een mens nog meer?


20 december '09: de dag dat er vanwege sneeuw geen trams reden in onze wijk!

zelf maken: onderzetters

Kerstvakantie! Eindelijk weer eens tijd om lekker te fröbelen na de eerste hectische decemberweken. Het eerste projectje op mijn lijstje vond ik een tijdje geleden op How about orange maar ik heb nog niet de tijd gehad om er mee aan de gang te gaan. Tot nu toe!

In het kader van de triviale knutselprojectjes: hoe vlecht ik onderzetters van oude tijdschriften?

1. scheur 6 bladzijdes uit een tijdschrift. Het is leuk als de kleurstelling een beetje bij elkaar past, maar dit is niet noodzakelijk. Knip de gescheurde einden netjes recht af.


2. Vouw de pagina's in de lengte doormidden en knip ze in tweeën.


3. Vouw de halve pagina's wederom in de lengte in tweeën en vervolgens in de lengte in drieën met de geknipte kant naar binnen.


4.Vouw iedere strip in de lengte dubbel.


5. Vouw twee strips om elkaar heen. Dit vormt de linksonder-hoek van je onderzetter.


6. Voeg een volgende strip toe die je aan de buitenkant om de horizontale strip heen vouwt.


7. Blijf steeds strips toevoegen, waarbij sommige om de buitenkant gevlochten zijn, en andere als het ware tussen twee strips beginnen. Vlecht om en om; draai regelmatig de onderzetter om zodat je ook de achterkant consequent om en om vlecht. Duw de losse strips goed strak tegen elkaar aan voor extra stevigheid.


8. Werk het laatste stukje af door de uitstekende strips om te vouwen en tussen twee andere strips te duwen, of door ze met een klein beetje lijm of dubbelzijdige tape vast te zetten. En klaar is de onderzetter!

zelf maken: chai tea latte

Met dit koude weer zijn weinig dingen zo lekker als een heerlijk kruidige chai thee die je van binnenuit verwarmt. Bij hippe koffiezaken is het spul onbetaalbaar en daarom ben ik aan de slag gegaan met een eigen recept. Ik mix de kruiden vaak zelf - dat is relatief voordelig en ik vind het erg bevredigend om dingen vanaf de basis zelf te maken. Maar het is ook mogelijk om een chai-basis te kopen bij de natuurvoedingswinkel. Ik weet dat het van Yogitea bestaat, maar ongetwijfeld ook van andere merken.

Wat heb je nodig?

Voor een mooi voorraadje chai-mix (masala):
1 theelepel hele kruidnagels
1 theelepel vers gemalen peper uit de molen
1 theelepel kardamomzaad
1/2 theelepel (geraspte) nootmuskaat
1 theelepel kaneel (of een kaneelstokje)
1 theelepel gemberpoeder

Rooster de kruiden in een pan. Maal het vervolgens fijn in een keukenmachine en bewaar het in een luchtdicht bakje.

Hoe maak ik een chai tea latte?
1. Verwarm (soja)melk met (ongeveer) een kwart theelepeltje masala in een pannetje. Ik gebruik ook weleens vanille sojamelk.

2. Haal het van het vuur en doe er een theelepeltje normale (zwarte) theeblaadjes of een theezakje bij.

3. Laat het even trekken en zeef het vervolgens.
(NB: een alternatief is om theeblaadjes en masalamix in een thee-ei of -zeefje te mengen. Dan kun je het zeven bij stap 3 overslaan)

4. Voeg naar smaak suiker of honing toe. Ook een scheutje gembersiroop is hier trouwens erg lekker in!

tuin

Mijn tuin is erg egelvriendelijk. Er is maar één probleem: ik woon in de stad en er zijn hier geen egels. De tuin zou daarom zomaar de indruk kunnen wekken rommelig en onverzorgd te zijn, maar dat bestrijd ik vurig. Persoonlijk vind ik namelijk een tuin waarin zaaddozen in de winter als decoratie mogen blijven staan, waar verkleurd blad als een dekentje voor de bollen mag blijven liggen en wuivend vergeeld gras structuur aanbrengt een lust voor het oog. Betonnen stadstuinen met strakke lijnen zijn er al genoeg. En alle vogels uit de wijde omgeving lijken dezelfde mening toegedaan.




De eerlijkheid gebied me te zeggen dat deze foto's van vorige week zijn. Op dit moment is mijn tuin bedekt met een laag sneeuw. Maar niet van de fotogenieke soort; meer het modderige, kinderen-met-blubberlaarzen-hebben-in-tuin-liggen-rollen soort sneeuw.

reizen

Het mooie van reizen is dat het je uitnodigt om op een andere manier naar je vertrouwde omgeving te kijken. Is het eigenlijk niet prachtig om net zo lang te onderhandelen over de prijs van een product tot zowel de koper als de verkoper tevreden is? En wat is er bij ons gebeurd dat kinderen denken dat vlees in styrofoam verpakkingen in de fabriek groeit? Is het niet veel eerlijker dat de weg van levende kip naar nugget, filet of gehakt in één hand ligt en in het normale Marokkaanse straatleven zichtbaar is?

Ik vond het vervreemdend om door Noord-Afrika te lopen waar mensen moeten knokken om te overleven terwijl rijke witte mensen in Kopenhagen in overleg waren over vergaande milieumaatregelen. Hoeveel boodschap hebben deze arme mensen aan CO2-reductie, ledlampen, plastic soep, elektrische auto's? Heeft ieder land er recht op om in zijn ontwikkeling naar meer welvaart zijn voetafdruk te verveelvoudigen? Of moeten we, nu wij rijke landen het klimaatprobleem tot ongekende hoogten hebben gestuwd, opeens de stekker eruit trekken?

Marrakech is sprookjesachtig mooi. Maar soms ook rauw en schrijnend arm. Het was - hoe kort ook - een fantastische reis en het heeft naast schandalig veel foto's genoeg stof tot nadenken opgeleverd.

Marrakech

Een foto-impressie. Verhalen volgen als ik weer bekomen ben van slaapgebrek, cultuurshock en temperatuurverschil.

even weg

Bewuste eenvoud gaat voor mij persoonlijk vooral over genieten. Bewust genieten van de kleine, dagelijkse dingen. Lekker eten, een goed gesprek, een mooi boek. Maak van elk moment een schilderijtje dat de moeite waard is om goed te doorvoelen. Ook als dat schilderijtje een keer wat minder mooi uitpakt of zelfs negatieve gevoelens in je los maakt.

Maar een ander belangrijk motto is: voel je vooral niet schuldig als je met volle teugen geniet van de zeldzame, ongebruikelijke, maffe dingen. Wees er met je volle aandacht bij, maak er een waanzinnig kleurrijk schilderij in een kitscherige lijst van! Als je later als oude bes terug kijkt zul je allereerst tevreden terugdenken aan de alledaagse, vertrouwde rituelen die een vaste plek hadden in je leven. Maar je zult zeker ook de kostbare herinneringen koesteren aan een paar absurde en avontuurlijke hoogtepunten. Gun jezelf dus iedere kans om je verzameling herinneringen compleet te maken!

Wat ik in dit berichtje eigenlijk wil melden is dat ik een paar dagen uit de lucht ga vanwege een overdosis leuke dingen. Morgen mag ik, zoals ik eerder al meldde, met mijn lief naar een heel decadent gala. En dat helemaal voor nop. Dat zijn leuke kadootjes!
Zaterdagochtend vertrek ik met een groot gezelschap naar, jawel, Marrakesh. We verblijven daar een paar nachten in een sprookjesachtige riad met een prachtige patio, midden in de medina. En ook dat is geen straf.

Ik ben pas in de loop van volgende week weer terug; hopelijk met stapels foto's en verhalen. Tot die tijd ben ik even druk met het verzamelen van nieuwe herinneringen maar eerst, en vooral, met genieten.

herfsttuin

Wie denkt dat er in de herfst weinig meer te doen is in de tuin, heeft het mis. Althans, als ik bekijk wat er op mijn lapje grond allemaal moet gebeuren.

Ik heb mijn tuintje in maart van dit jaar overgenomen van een Turkse meneer met een grote voorliefde voor knoflook. Een kwart van de tuin stond er vol mee en dat is nogal wat op ruim 100 vierkante meter. Omdat het tuinseizoen al volop begonnen was, heb ik niet al te lang nagedacht over wat ik in de rest van de tuin wilde planten en ben zonder plan aan de slag gegaan. Dat heb ik geweten. Alles was zo'n beetje tegelijk oogstrijp, waardoor ik van gekkigheid niet wist waar ik nog courgettes, sla, boontjes of tomaten in moest verwerken. De oogsttijd viel bovendien in de periode dat ik op vakantie was. Tijdens mijn vakantie heb ik - zoals bekend - een ongeluk gehad, waardoor de rest van de zomer en een goed deel van de herfst in het teken stonden van mijn revalidatie. Daarom zag ik vanaf augustus vrijwel geen kans om nog iets in de tuin te betekenen.

Gelukkig deel ik de tuin met Carolien. Niet alleen is dat erg gezellig, maar zij beschikt ook nog eens over een heel ander soort vaardigheden dan ik. Zo verdiep ik me graag in dingen als compost en wisselteelt en Carolien - voorheen decorbouwer - weet van aanpakken als het gaat om het grove werk als het repareren van hekken of het afzagen van grote takken. Wat we gemeen hebben is dat we beiden geen perfectionisten zijn als het op tuinieren aan komt. Er mag best wat onkruid staan en wat plekjes op de groenten zijn geen probleem. We proberen dus ook niet panisch alle beestjes uit de tuin te houden, want dat is nu eenmaal ook natuur (over het luie tuinieren zal ik een andere keer wat uitgebreider bloggen).

Nu de herfst de tuin in rust heeft gebracht overzien we wat er allemaal moet gebeuren, en dat is niet gering. Het snoeien van de fruitbomen, druiven en gewenste bramen. Het uitgraven van de ongewenste, woekerende bramen. Het omspitten van de plantvakken en het (planmatig!) inrichten voor het nieuwe seizoen. Hekken repareren en paden leggen. De jonge stekken van de aardbeienplant een (beschutte) winterplek toedelen. De composthoop keren. Resten van planten van het afgelopen seizoen opgraven en wegbrengen.

Gelukkig kunnen we daarbij altijd rekenen op één van onze vele Marokkaanse buurmannen (die toevallig allemaal "buurman" blijken te heten. Althans, zo noemen ze elkaar), die onze beginnersfouten niet aan kunnen zien en ons voorzien van nuttige adviezen.


Carolien en Buurman


Ons tuin-motto

microkrediet

Naarmate ik ouder word vind ik overconsumptie steeds lastiger te verteren. Vandaar dat we de Sinterklaas dit jaar sober hebben gehouden en dat was wat mij betreft het begin van een nieuwe traditie. Maar het geld dat we op deze manier "uitgespaard" hebben staat daar maar op die bankrekening en het gevoel bekroop me dat ik dat nuttiger zou kunnen gebruiken.

Het vergelijken van goede doelen stemt me vaak niet vrolijker. Regelmatig lees je berichten over hoe slechts een klein percentage van het gedoneerde bedrag terecht komt bij de uiteindelijke doelgroep. Veel gaat op aan het bestuur, aan fondsen werven of aan logistieke toestanden. Bovendien maken sommige vormen van liefdadigheid mensen afhankelijk, in plaats van ze te emanciperen. Ik geloof daarom sterk in microkredieten. Het stimuleert mensen zich te ontwikkelen, maar laat de verantwoordelijkheid daar waar hij hoort: bij de persoon in kwestie.

Een microkrediet is een kleine lening, die wordt toegekend aan (vaak vrouwelijke) ondernemers in ontwikkelingslanden, die naar de maatstaven van traditionele banken geen lening zouden kunnen krijgen. Microkredieten gaan meestal om kleine bedragen die door de ondernemer in kwestie gebruikt kunnen worden om een koe, grondstoffen of een naaimachine te kopen.

Het geld dat wij dit jaar niet hebben uitgegeven aan Sinterklaas, hebben we daarom verdeeld over een aantal projecten op Kiva die ons erg aanspraken. Zo betalen we nu mee aan een voorraad maismeel voor Vilma's tortilla-bakkerij in Honduras, aan een varken voor Cecilia's boerderij op de Filipijnen en aan winkelruimte voor Sandra in Paraguay waar ze haar zelfgemaakte meubels kan verkopen. Het geld dat door hen wordt afgelost, kunnen we vervolgens weer inzetten voor andere microkredieten. Zo geef je met jouw "speelgeld" steeds een groep kleine ondernemers de kans om een beter bestaan op te bouwen. En dat voelt een stuk nuttiger dan het omzetten van datzelfde geld in overbodige spullen.
Toch?


In de rechterbalk heb ik tijdelijk de advertentie van Rosally uit de Filipijnen geplaatst die een microkrediet heeft aangevraagd om haar marktkraam uit te breiden.

low budget gala

Gisteren kreeg ik te horen dat ik - geheel onverwacht - mijn directeuren mag vergezellen naar een heus gala. Altijd leuk om een keer flink opgedoft op pad te mogen, maar het werpt meteen ook de vraag op: wat trek je aan naar zo'n gelegenheid? Direct gevolgd door de vraag: en wat gaat dat kosten?

Gelukkig heb ik al eerder met dit bijltje gehakt. In mijn vorige leven (dat leven met 60 uur werken per week) had ik een jaarlijks kerstgala van mijn werk en lette ik, in tegenstelling tot de meeste van mijn collega's, behoorlijk op de kleintjes. En omdat de meeste galabezoekers hun toevlucht zochten bij dure kledingzaken kon ik ongestoord mijn gang gaan bij de wat goedkopere ketens.

Zo kocht ik twee jaar terug voor 40 Euro een lange, zwarte japon bij de C&A. Omdat niemand anders op het idee was gekomen leek het behoorlijk exclusief (trouwens: als iemand anders die avond dezelfde C&A-japon had gedragen, hadden we waarschijnlijk hooguit een samenzweerderige glimlach gewisseld). Ik droeg er zwarte zijden pumps bij (van de Kringloop) waar ik twee zwart glimmende broches op geplakt had. Een paar lange zwarte handschoenen uit de verkleedkist erbij, wat glimmende sieraden van de Hema en het zag eruit alsof het een klein fortuin had gekost. En dat voor in totaal nog geen 55 Euro.

Dit jaar wordt het nog goedkoper. Het mooie van wisselen van werk is dat men je nog niet in je feestelijke robe heeft gezien, dus ik recycle vrijdag schaamteloos het exemplaar van vorig jaar. Niet verder vertellen, alsjeblieft!

sinterklaas

Een tijdje terug heb ik al aangekondigd dat het dit jaar wat mij betreft een ander soort Sinterklaas zal worden. Minder gericht op het in een noodtempo uitpakken van kado's, maar op gezellig samen zijn. Daar hoort ook een ander soort kado's bij. Kado's die met liefde zijn uitgekozen, niet op hun prijskaartje, maar omdat de ontvanger er aan kan zien dat er aandacht aan besteed is.

En daarom hebben we een groot deel van de kado's dit jaar zelf gemaakt. Nu pakjesavond nadert kan ik ze hier opschrijven zonder al teveel risico dat het gelezen wordt door de ontvangers (kinderen, opa's en oma's, mochten jullie hier rondhangen, niet verder lezen!).

Voor de opa's en oma's heb ik met de kinderen zeepjes gemaakt. Ieder één met lavendel uit eigen tuin en één met rozemarijn. Verder hebben we een paar maanden geleden al stekken getrokken van mijn mooie, witte Brugmansia. Die is inmiddels zover dat er wortels zijn verschenen, dus die kunnen we snel oppotten en zijn op die manier ook een mooi kado. Verder hebben we zelf een heerlijk kruidenzout gemaakt (recept heb ik hier onderaan gezet) en een paar potjes kastanjepuree. Voor de kinderen ben ik avondenlang bezig geweest om voor ieder een een fotoalbum te maken met foto's van hun geboortejaar toe nu.

Uiteraard hebben we ook wel wat gekocht, maar dat hebben we zo beperkt mogelijk gehouden. Voor de volwassenen tien kippen en een stapel schoolboeken. En voor de kinderen nog wat leuke rommeltjes die op hun lijstje stonden. Ze hadden geen grote wensen dit jaar. Voor mij een teken dat onze missie om er tevreden mensen van te maken, aan het slagen is.

Recept Italiaans kruidenzout

Nodig:
een grote verpakking zeezout
gedroogde tomaten (niet op olie, maar écht droog!)
gedroogde basilicum
gedroogde oregano
zwarte peperbolletjes
knoflookpoeder of gevriesdroogde knoflook
gebakken uitjes

Maal de gedroogde tomaten in de keukenmachine fijn en hou ze even apart. Doe daarna alle ingrediënten zonder de gedroogde tomaten in de keukenmachine en maal ze fijn. Voeg op het laatst de gedroogde tomatensnippers nog even toe en maal het tezamen een minuutje.

De mogelijkheden om eigen kruidenzout te maken zijn natuurlijk eindeloos. Laat gewoon je fantasie de vrije loop! Verdeel het zout over leuke kleine potjes, plak er een mooi label op en geef het kado of strooi het lekker zelf door gerechten.

meditatie

Ik ben deze week niet goed in balans. Mijn agenda staat te vol met afspraken, ik moet oefenen voor mijn gebarentaalexamen en het Sinterklaasfeest wordt in mijn huis gevierd. Met als resultaat dat ik weliswaar van het ene leuke evenement in het andere rol, maar dat ik het te druk heb om er van te genieten.

Waarom is het toch zo moeilijk om niet alleen in je leefomgeving, maar ook in je hoofd eenvoudig te leven? Het is een misvatting te denken dat je door je huis op te ruimen en weinig geld uit te geven automatisch ook innerlijke rust hebt. Sterker nog, het draagt het risico in zich om ook weer een nieuw "moeten" te worden (ik Moet mijn huis bijhouden, ik Moet sparen!).

Een opgeruimd huis bijhouden en leren met minder toe te kunnen zijn simpelweg dingen die je op het spoor naar innerlijke rust kunnen zetten. Evenals het kweken van je eigen groenten of het repareren van kapotte spullen. Maar het is niet de eindbestemming; het is slechts een routekaart die je op weg helpt. En iedereen loopt daarin zijn eigen pad.

Als je er over nadenkt kun je eigenlijk op twee manieren beginnen met eenvoudiger leven: van buitenaf, door te werken aan dat opgeruimde huis of door het reduceren van je sociale verplichtingen. Maar het kan ook van binnenuit, door tijd te maken voor meditatie en door "mindful" te leven. Ik ben persoonlijk meer van de eerste methode. Maar naarmate ik meer afstand heb gedaan van ballast in de vorm van spullen en ambitie, ontstaat er van binnenuit meer behoefte aan contemplatie.

Iets heeft me er tot nu toe nog van weerhouden om een serieuze meditatiebeoefening te beginnen. Ik heb er meerdere keren over gelezen en aan gesnuffeld, ik heb zelfs al een mooi meditatiekussen in huis. Maar ik heb een zekere schroom om dagelijks tijd uit te trekken om in alle rust bij mezelf naar binnen te kijken. Misschien uit angst voor wat ik ontdek, misschien uit luiigheid, misschien omdat ik gewoon niet goed weet waar ik moet beginnen. Maar nu, met de kerst in zicht, een overlopende agenda en dito hoofd én met een onbevredigend gevoel dat ik waardevolle momenten zomaar ongezien door de vingers laat glijden, misschien is nu de tijd wel aangebroken om er serieus werk van te maken.

Wordt vervolgd.

sushi breien 2

Ja hoor, hij is af! Je zou er bijna een beetje weemoedig van worden, want hoe vaak heb je nou een project waar je samen met je dochter avond aan avond aan kan klussen?

zelf maken: wasmiddel

De omgeving van mijn wasmachine is bezaaid met flessen: voor witte was, gekleurde was, zwarte en witte was, fijne was, voor hardnekkige vlekken en dan ben ik er vast nog een paar vergeten. Ongemerkt staat er voor een klein vermogen aan ingewikkeld schoonmaakspul. Sinds een paar maanden is de voorraad aangevuld met wasnoten, die het bij draaien was met niet al te vieze was ook prima werken.

Die wasnoten brachten me op het idee om zelf wasmiddel te maken. Vreemd eigenlijk, hoe je er echt in gaat geloven dat verschillende soorten wasmiddel onmisbaar zijn om de boel schoon te krijgen. Mijn oma was een expert in hardnekkige vlekken verwijderen en die had heus niet de beschikking over al deze soorten. Bovendien wil ik eens kijken hoe het eczeem van mijn lief zich ontwikkelt als ik me beperk tot puur-natuurlijke ingrediënten in ons wasmiddel.

Zelf vloeibaar wasmiddel maken is zowel makkelijk als verbluffend goedkoop. Er zijn verschillende recepten in omloop, maar met een beetje inspiratie zo hier en daar ben ik zelf tot het volgende mengsel gekomen:

5 liter water
70 á 80 gram Marseillezeep of Sunlightzeep
70 á 80 gram soda
(evt.) 2 á 3 eetlepel borax*

1. Rasp de zeep tot je 70 á 80 gram hebt (bij vloeibaar wasmiddel luistert dit niet zo nauw)

2. Voeg de zeep aan een liter water toe en verhit dit al roerend tot de zeep volledig is opgelost

3. Voeg 70 á 80 gram soda toe

4. Doe het zeep/soda/watermengsel in een grote emmer of teil en doe er zo'n vier liter heet water bij

5. Roer het geheel goed door

6. Laat het een nachtje afkoelen en schep het dan over in oude wasmiddelflessen of in plastic bakken met deksel. Het is behoorlijk dikke gel, dus van gieten is geen sprake!

Een wasbolletje vol met het zelfgemaakte wasmiddel volstaat en is in principe geschikt voor alle soorten was. Bij de witte was kun je af en toe een schepje vlekkenzout of wat natriumbicarbonaat/maagzout in het zeepbakje toevoegen voor een extra blekende werking.

Je kunt een scheutje azijn in het wasverzachtervakje van de machine doen als wasverzachter. Ontkalkt meteen ook de machine. Niet bang zijn voor de geur van de azijn; dat is weg zodra de kleren droog zijn. Het restje van het zeepblok Marseille of Sunlight kun je gebruiken om vooraf vieze kragen of oksels mee in te zepen.


* Borax is een waterverzachtende alkaline, die zorgt dat de actieve stof beter werkt. Het is een krachtige vetoplosser en absorbeert geurtjes.