30 december 2009

ouder worden

Vroeger vond ik dertigers niet persé oeroud, maar toch wel ernstig volwassen. Dertig leek me dan ook een mooie leeftijd om aan kinderen te beginnen. Zo kon ik alle bij elkaar gesprokkelde wijsheid over mijn nageslacht uitstorten. Het leven liep anders en inmiddels ben ik al een paar jaar "thirtysomething" en heb ik al behoorlijk grote kinderen die mij regelmatig een spiegel voorhouden. Via mijn kinderen heb ik de prachtige kans om alle belangrijke "eerste keren" opnieuw te ervaren: het eerste schoolfeest, de eerste keer op kamp, een middelbare school kiezen. Dat is mooi, maar het drukt me ook met mijn neus op de feiten: ik word ouder en ik geef (nu al!) het stokje door aan de generatie na mij.

Ouder worden wordt niet geaccepteerd in onze samenleving. Het is bijna een verzamelbegrip geworden dat staat voor zaken als verval, aftakeling, eenzaamheid, ziekte, rigiditeit. Vreemd eigenlijk, als je bedenkt dat in veel andere culturen ouderdom juist gelijk staat aan wijsheid en ervaring. Hoe kan het dan zo zijn ontstaan dat ouderdom bij ons taboe is? Dat in onze Westerse wereld een leven alleen een begin lijkt te hebben, gevolgd door een soort eindeloze middelbare leeftijd? Heeft dat alleen te maken met angst voor de dood, of is er meer aan de hand?

Ik las laatst een artikel over ouder worden, waarin werd gesteld dat wij Westerlingen onszelf slachtoffer hebben gemaakt van een lineaire tijdsbeleving. Als je tijd puur als lineair beschouwt, is de consequentie dat we in één rechte streep afstevenen op het einde; het verleden is irrelevant geworden want dat ligt achter ons.

Er is veel voor te zeggen om (weer) een meer circulair tijdsbesef te ontwikkelen. Om de wijsheid en ervaring van onze ouders en grootouders als gids te gebruiken en onze kennis aan onze kinderen door te geven. Door het verleden te begrijpen heb je waardevol gereedschap in handen om de toekomst aan te kunnen. En door eerdere generaties en hun wijsheid als een kostbaar goed te waarderen, omarmen we onze toekomstige zelf. Zo doorbreken we de cirkel waarbij ouderdom als een ongeneeslijke ziekte wordt beschouwd die bestreden moet worden met plastische chirurgie en anti-rimpelcrèmes. Want is het niet zo, dat je alleen volledig bewust in het nu kan leven als je het feit dat je ooit zult sterven volledig accepteert?

3 opmerkingen:

  1. Mooi geschreven log en een onderwerp dat me zelf ook bezig houdt (als 40-something) Ik las in een volkskrantartikel een prachtig maar ook zo tijdsgeesttekenend woord: ouderdomsschaamte. Iemand zat in de bus en voelde dat de jonge jongen tegenover haar, naar haar keek. Ze voelde spontaan bijna fysiek de scherpe inhammen van haar kraaiepootjes tot poten worden en werd diep ongelukkig van.. ouderdomsschaamte zoals ze schreef (denk wel dat het een vrouwenbeleving is, deze schaamte)
    Wilde er een logje over maken, maar schenk het woord aan jou. Past er mooi bij.. uhhh dat wil zeggen: ouderdomsschaamte.... weg ermee! :P

    BeantwoordenVerwijderen
  2. ;o) Zo te lezen ben ik dus helemaal niet gek bezig om als half dertiger nog nooit een anti-rimpelcreme te hebben gebruikt?

    BeantwoordenVerwijderen
  3. @Mama Muis: mooi woord, ouderdomsschaamte. Laten we dat het taboe-woord voor 2010 maken
    :-)

    @Mama Monique: door gebruik van anti-rimpelcreme worden we nooit wijze oude bessen, dus weg ermee!

    BeantwoordenVerwijderen