verbouwing

Ik beken: het is schandalig lang geleden dat ik iets van mij heb laten horen. Dat heeft te maken met het klushuis dat wij hebben gekocht. Het is een project dat niet alleen veel werk met zich meebrengt, maar ook veel overpeinzingen en afwegingen over onze manier van leven. Consuminderen, zuinig leven en het verbouwen en verfraaien van je huis lijkt haaks op elkaar te staan. En vaak doet het dat ook. Weliswaar doen we zoveel mogelijk zelf, letten we goed op de kosten en denken we na over het gebruik van materialen, maar ik kan niet ontkennen dat er iets dubbels in zit. We bouwen aan een plek waar we samen oud willen worden, maar dat is een stevige investering die ervoor zorgt dat we ons "hoera-moment" effectief weer een aantal jaar hebben opgeschoven.

Genoeg stof om weer te schrijven, maar eerst een kleine visuele update over ons project in de afgelopen maanden.

Via Marktplaats iemand blij gemaakt met de keuken die dateerde van medio jaren '60

De muur gaat plaats maken voor een pui met openslaande deuren. Handig dat puberzoon inmiddels over goede spierballen beschikt

Achter de muur bleek een doorgeef kast te zitten

En achter vijf lagen behang trof ik een verrassing aan: een zesde laag

Begin november moest er nog gemaaid worden

Maar twee weken later zag het gras er zo uit

Zondagochtend picknick in het nieuwe huis. Dankzij de hulptroepen vorderen we gestaag

Terwijl thuis ons kleinvee niets vermoedend op ons wacht in het 'oude' huis waar we nog steeds wonen

controle en loslaten

Vanuit mijn werk ben ik gewend touwtjes in handen te houden en te bewaken of iedereen doet wat hij zou moeten doen. Aan het begin van een project breng ik in kaart waar onzekerheden of risico's liggen en bedenk ik maatregelen om te voorkomen dat deze zich voor gaan doen. Loopt een proces niet zoals het zou moeten, dan weet ik meestal aan welke touwtjes ik moet trekken om de boel los te rammelen zodat het weer door kan gaan. Dat is de belangrijkste opdracht van een projectmanager en stiekem ben ik blij dat ik dit ietwat obstinate trekje heb kunnen omzetten in iets waar ik mijn boterham mee verdien.

Ik vind mezelf niet echt een controlfreak (alhoewel sommigen in mijn omgeving daar redelijkerwijs anders over zullen denken), maar loslaten in mijn privéleven blijkt, voorzichtig uitgedrukt, niet mijn sterkste kant. En laat nou het zoeken naar de balans tussen controle en loslaten de rode draad zijn in deze periode, waarin (onder andere) onze oudste zonder ons op vakantie gaat en we gaan verhuizen.

Heeft het in mijn werk nog enig nut om controle te houden en vooraf risico's te reduceren, in het echte leven werkt dat toch anders. Proberen controle te houden in het echte leven betekent dat je steeds rekening houdt met wat er allemaal mis kan gaan. En dat vervolgens probeert voor te zijn. Zo mis je spontane momenten, nieuwe ervaringen en contacten. In de praktijk betekent het eigenlijk: leven vanuit angst in plaats van vanuit vertrouwen en jezelf daarmee dingen ontzeggen in de - ijdele - hoop dat er nooit iets mis zal gaan. Geen to-do lijstje, plan of planning die alle verrassingen die het leven biedt kan beïnvloeden. Controle geeft dus een gevoel van schijnzekerheid.

Het bewustwordingsproces waar ik nu midden in zit is verhelderend en op momenten licht pijnlijk. Ik mag mezelf graag zien als redelijk onthecht, maar eigenlijk is controle ook een vorm van hechten: het hechten aan een bepaalde uitkomst. Maar wie besluit welke uitkomst de beste is? Wie ben ik om dat te bepalen?

Het leven is geen project. Ik probeer er dus niet langer als een projectmanager mee om te gaan, maar in plaats daarvan meer mee te deinen met het leven. Er op te vertrouwen dat dingen gebeuren, in plaats van een bepaalde weg af te dwingen. En dat is best even oefenen. Drie dingen die mij daarbij helpen:

- Bewust zijn van het feit dat dat er geen echte controle bestaat; ik ben als individu niet in staat alle omstandigheden buiten mijzelf te beïnvloeden
- Handelen vanuit vertrouwen in plaats van angst. Het universum is van nature vriendelijk en de kans dat dingen ook zonder mijn interventie goed aflopen is aanzienlijk :-)
- Uit de denk-modus stappen en in de voel-modus. Piekeren, over-analyseren en scenario's uitwerken kosten veel energie en werken verkrampend. In plaats daarvan voelen, loslaten en toestaan dat dingen zich ontvouwen geven meteen zuurstof, ruimte en vrijheid

Herkennen jullie die innerlijke projectmanager? En hoe gaan jullie daarmee om?

Monet's Etang aux nymphéas in Giverny, ofwel: waar je terecht kunt komen als je de planning durft los te laten

vakantie

De zomervakantie is aangebroken voor de kinderen en sinds eergisteren ook voor ons. En ook zonder tropische reizen genieten we met volle teugen van de vrijheid en de heerlijke temperaturen. Het valt niet altijd mee om vanuit een situatie van hard werken opeens je tijd in te kunnen delen zoals je dat zelf wilt. De eerste dagen was het ook best even zoeken wat we ook alweer deden als we niet door de agenda gestuurd worden. Maar, al zeg ik het zelf, we hebben de Franse slag snel te pakken. En dat in Den Haag. Een impressie in plaatjes.

Een zomeravond picknick aan het strand

Dochter maakt een custom made dekbedovertrek in het thema van haar toekomstige kamer

Abrikozenchutney uit de moestuin naar eigen recept: een theezakje met geplette pitten meekoken zorgt voor een nog diepere abrikozensmaak

...en mijn geheime finishing touch: een scheutje chilisaus voor een extra 'bite'

Geniet van de zomer allemaal!

zuurstof en vuur

De combinatie van frisse Terschellingse zeewind en een lang weekend yoga hebben zoveel ruimte in mijn hoofd gebracht dat ik voor het eerst sinds tijden weer borrel en bruis. Schrijven, (textiel)schilderen, fotograferen, ik voel me een overkokend melkpannetje in de meest positieve zin van het woord.

Note to self: na maanden volop in mijn hoofd te hebben gewoond is één weekend zuurstof en beweging genoeg om niet alleen terug in mijn lijf te landen, maar ook om het creatieve vuur weer aan te wakkeren. Dus waarom altijd wachten tot het vlammetje bijna dooft voor ik actie onderneem? Voortaan ga ik preventief aan het zuurstof!

sfeerimpressie

Ieder jaar weer leuk: de afwasserette

Terschelling zoals het hoort: fris en zonnig

Links de wolken boven het vaste land, rechts de eilanden

Aerial yoga, of: hoe ondersteboven in de buitenlucht hangen letterlijk en figuurlijk je perspectief verandert

Visite bij de tenten

Creativiteit: kleding beschilderen

verandering

Tot mijn schrik heb ik al bijna twee maanden niets geschreven. Het laatste postje vanaf mijn ziekbed zou de indruk kunnen wekken dat ik nog steeds gevloerd ben, maar niets is minder waar: er zijn grote veranderingen op komst in huize Bewuste Eenvoud.

Kennelijk gebeuren dingen met een reden en zo kwam, na de teleurstelling in februari, een aantal weken geleden alsnog Het Huis op ons pad. Niet een inpakken-verhuizen-uitpakken-klaar huis, maar een huis waar nog stevig aan geklust moet worden om het van ons te maken. Maar ook op een groene plek met een heerlijke tuin en een heuse eigen werkkamer. Na een onderhandelingsproces dat nog het meest leek op een stevige rit in een achtbaan mogen we sinds een dikke week zeggen dat het echt gaat gebeuren. En nu zitten we midden in hypotheekgesprekken, het (opnieuw) verkoop-klaar maken van onze huidige woning en het uitdenken van het masterplan voor het "nieuwe" huis, dat nog de nodige liefdevolle aandacht nodig zal hebben om het eigen te maken.

Zoals dat gaat bij het nemen van belangrijke beslissingen absorbeert dit proces veel aandacht. Maar zet het ook aan het denken: we nemen een volgende stap naar een ander huis in een andere woonplaats waar we over een paar jaar (sneller dan we ons misschien willen voorstellen) zonder de kinderen zullen wonen. Het betekent het herijken van onze dromen: hoe zien we ons leven in de komende jaren voor ons? Hoe verdelen we onze tijd tussen werk en vrije tijd? Wat zijn onze wensen en ambities? Wat vinden we belangrijk?

En stiekem voel ik ook de nodige nostalgie al boven drijven, nog voor we dit huis daadwerkelijk verlaten: dit is de plek waar onze kinderen zijn geworden van prille peuters tot de mooie jong volwassenen die ze nu zijn, waar we heerlijke avonden hebben gehad met elkaar of met vrienden en familie, waar we belangrijke beslissingen hebben genomen aan de eettafel met uitzicht op onze bescheiden maar geliefde postzegeltuin.

Half september krijgen we de sleutel van het nieuwe huis maar in plaats van al mijn energie alleen maar daar op te richten wil ik deze tijd bewust meemaken. Genieten van alle zomerse momenten maar zeker ook van die melancholieke zweem die er nu al omheen hangt, elke keer dat ik me realiseer dat we hier over een paar maanden weg zullen zijn.

Straatfeest

De helm van grote zus gepikt in de eetkamer-in-wording

Nostalgie: toen ons huis nog een hoop zand was (en onze Wes in een draagzak paste)

lifehacks

Vanaf mijn ziekbed (ik ben helaas al een paar dagen geveld door een hardnekkige griep) een kort, maar daarom niet minder waardevol postje. Vijfenveertig praktische voorbeelden - ik geeft toe: de één wat bruikbaarder dan de ander - om je leven wat eenvoudiger te maken. Op een simpele en vaak ook nog zuinige manier; precies zoals we dat hier graag zien.

Verwonder je hier. En als je ook zulke praktische voorbeelden hebt: deel het hier alsjeblieft!

expeditie Limburg

Een heerlijk weekend met z´n tweetjes weg om verjaardagen, lente en het leven te vieren. Met het oude, trouwe cabriootje, een zonnetje erbij en alle tijd om te genieten van het prachtigs dat Nederland biedt. Dit keer was de bestemming Zuid-Limburg; een plek die me blijft trekken omdat ik er een paar jaar gewoond en gestudeerd heb. Alhoewel het nooit als "thuis" is gaan voelen heb ik er een bijzondere band mee en keer ik er ieder jaar wel een keer terug. En zeg nou zelf, waarom zou je de halve wereld over willen vliegen als je al dit moois min of meer onder handbereik hebt?

generatieleren

Als je je begint te verdiepen in eenvoudiger en meer zelfvoorzienend leven dan is een voor de hand liggende bron van inspiratie je ouders of opa's en oma's. Ik verwonderde me er vandaag nog met mijn moeder over hoe snel en ingewikkeld het leven in slechts twee generaties is geworden. Mijn opa en oma leefden eenvoudig - want in armoede - en hadden lange tijd geen 'luxe' als stromend water, centrale verwarming, een tv of een auto. We spreken over de naoorlogse periode in hartje randstad en met twaalf kinderen was enige creativiteit en heel hard werken geboden. Ja, het leven was eenvoudiger, maar ook een stuk harder. Ze verbouwden zelf groenten, ze hielden wat kleinvee (ik herinner me een varken en konijnen) en daarnaast werkte mijn opa in verschillende banen bij boeren en in fabrieken om het hoofd boven water te houden. Beide opa's hadden tot op zeer hoge leeftijd veel enthousiasme voor planten, het buitenleven en de prijzen van pootaardappelen. Als ze op visite waren konden exotische happen als macaroni ze niet bekoren, maar snijbonen, witlof of grauwe erwtenbonen werden erg gewaardeerd.

De generatie van mijn ouders, typische babyboomers, maakte qua welvaart een enorme sprong voorwaarts: er kwam een auto, er werden reisjes gemaakt naar België of Duitsland en het huis werd in de loop der jaren van allerlei gemakken voorzien: van stofzuiger en wasmachine tot later een kleuren tv en een magnetron. Toch heeft mijn moeder nog behoorlijk wat 'oude' vaardigheden meegekregen die nu niet meer vanzelfsprekend zijn. Sokken stoppen, gaten in broeken repareren, borduren, breien en kleding verstellen; dat waarvan we nu geneigd zijn het te vervangen door iets nieuws krijgt bij mijn moeder vaak nog een tweede leven. Ook wordt een restje eten zelden weggegooid en ingevroren of gebruikt als basis voor de maaltijd van de volgende dag. Dingen die ik dus ook - letterlijk - met de paplepel ingegoten heb gekregen.

Groenten kweken, zeep maken, fermenteren, inmaken; het zijn vaardigheden die voor onze ouders en opa's en oma's heel gewoon waren, maar die verloren dreigen te gaan. Behalve voor degenen die, zoals jij en ik, er plezier in scheppen om met de kennis van vorige generaties actief ons moderne leven te versimpelen en meer zelfvoorzienend te worden.

Maar het zou zonde zijn om het leren van andere generaties alleen te beperken tot de voorgaande. De generaties na ons worden regelmatig afgeschilderd als consumerende, materialistische en oppervlakkige individualisten. Maar als kind van de generatie X, ook wel generatie Nix of Patatgeneratie genoemd, weet ik dat dit soort labels een eenzijdig beeld neerzet. Zijn wij niet een generatie die als eerste is opgegroeid met diversiteit, duurzaamheid en vrijere samenlevingsvormen dan het recht-toe-recht-aan heterohuwelijk?

Kijk ik zelf naar de generaties na mij dan leer ik veel van hun manier van in het leven staan. En ook daar haal ik inspiratie uit voor mijn continue streven naar een eenvoudiger en groener leven:

• Gebruiken is het nieuwe hebben; van lampen tot spijkerbroeken; veel is te leasen en daarmee betaal je voor gebruik in plaats van voor bezit
• Wereldburgerschap in plaats van je alleen maar interesseren in je eigen directe omgeving; de wereld houdt niet op bij de taalgrens. Door na te denken over waar je katoenen t-shirt of chocola vandaan komt en wat voor prijs je voor je koffie betaalt kan je helpen de wereld een stukje eerlijker te maken
• Het opereren in netwerken in plaats van in hiërarchische structuren. Een goed idee met crowdfunding financieren, in plaats van je afhankelijk te maken van een bank
• Het nemen van verantwoordelijkheid voor je eigen situatie in plaats van blind vertrouwen op dat de overheid het voor je regelt
• Leren van inspirators in plaats van (alleen) van autoriteiten als leraren; denk aan Tedtalks maar bijvoorbeeld ook aan Collegetour
• Met internet is de wereld je speelplaats; het is niet meer nodig om ver(vuilend) te reizen om interessante mensen te ontmoeten en te leren over andere culturen
• Het draait niet allemaal om geld; er zijn andere ruilmiddelen om - hetzij virtueel, hetzij in natura - diensten of goederen te verwerven (ruilkringen, repaircafés, Couchsurfing, spullen delen, eten delen)

Het is heel goed dat we de vaardigheden van onze ouders en grootouders om simpel te leven in ere houden. Maar als ik kijk naar mijn jongere collega's of naar mijn kinderen dan besef ik: we missen we een hoop als we ons niet óók door volgende generaties laten inspireren.

'Het Nieuwe Werken', omdat ik vanwege de Nucleaire Top de stad niet uit kon....geen straf!

home sweet home

Mijn huis en ik zijn elkaar even kwijt geraakt. Door de teleurstelling over het nieuwe huis dat last-minute niet doorging ben ik een tijdje 'disconnected' geraakt. En dat terwijl dit huis me al twaalf jaar lang een warm en veilig thuis biedt. Maar bekijk ik mijn vertrouwde omgeving door mijn camera dan zie ik opeens haarscherp dat we het nog hebben, mijn huis en ik. Het huis is wie ik ben, wie wij zijn als gezin. En zoals met iedere relatie is investeren in tijd samen en in liefdevolle aandacht wat ons aan elkaar zal blijven binden.

terug naar de eenvoud

Om klein en eenvoudig te leven hoef je niet in een hutje op de hei te wonen. Ook met een drukke baan, een opgroeiend gezin met veel sociale verplichtingen en wonend in een stad is het mogelijk je leven simpel en bewust te maken of te houden. Het geheim is, althans voor mij, regelmatig even stoppen met doen en even te zijn. Ik snap dat dat abstract klinkt als je, zoals ik nog niet eens zo lang geleden, met een oververhit hoofd op zoek bent naar dingen die je moet doen om je overvolle leven weer te leven in plaats van het te ondergaan. Hoe stap je uit dat patroon? Hoe zorg je dat je ook zonder je leven radicaal om te gooien rust en bewustzijn voor jezelf kunt creëren?

Ik zeg niet dat ik de wijsheid in pacht heb, want het overkomt me jaarlijks nog wel een paar keer dat ik teveel hooi op mijn vork heb genomen en opeens merk dat ik al een tijdje op de automaat sta. Het moment dat ik dat constateer is steevast een stevige wakeup call, want ik heb me ooit heilig voorgenomen onder alle omstandigheden zinnelijk te leven: waarnemen, voelen, proeven en voluit ademen. Zo'n ontdekking is meestal een teken dat ik al even van het pad af ben en dat zelf aanvankelijk niet eens gemerkt hebt.

In mijn dagelijkse leven heb ik een paar vaste handelingen, of rituelen als je het zo wilt noemen, die mij bewust en in het hier en nu houden:

• De ochtendpagina's. Ik schrijf (vrijwel) iedere dag in drie pagina's, soms meer, mijn hoofd leeg. Vaak gaat mijn pen vanzelf over het papier en ontdek ik al doende pas hoe ik echt tegen iets aankijk. Soms is het alleen chagrijn van mijn innerlijke zeurpiet, maar ook dan voelt het aangenaam licht als het er eenmaal uit is.
• Ik begin iedere dag met een kefirsmoothie met banaan, spinazie, dadels en havermout. De handeling van het iedere dag een nieuwe portie kefir klaarmaken (in mijn geval met plantaardige melksoorten) en dat vervolgens verwerken tot een gezond ontbijt geeft me een goed gevoel. Het is nog geen vijf minuten werk, maar de combinatie van het ritueel met het gezonde en lekkere eindresultaat maakt dat ik bewust en energiek aan mijn dag begin.
• Wandelen. Afhankelijk van waar ik moet zijn parkeer ik bewust wat verder van het werk, zodat ik aan het begin en aan het eind van de dag wat beweging heb. En op dagen dat dat niet kan, zorg ik dat ik in de avond nog even een wandeling maak of een rondje ga hardlopen.
• De kippen 'uitlaten'. Zodra de dagen weer langer worden en ik bij daglicht thuis kom ga ik even buiten klussen terwijl de kippen lekker om me heen scharrelen. Hun geluidjes, het lekker rondlopen en schrapen met hun snaveltjes om wat onkruid mee te pikken maakt me elke keer weer vrolijk. Net als het moment dat de dames het genoeg vinden en vleugel aan vleugel op stok gaan.
• Handwerken. In plaats van tv 'consumeren' vind ik meer voldoening in 'produceren'. Nu het sjaalseizoen voorbij is kan ik mijn eindeloze reeks grannysquares weer oppakken, in de hoop dat ik lange zomeravonden in de tuin onder een grote zelf gehaakt plaid kan doorbrengen. 
• Composteren. De cyclus van afval tot voeding vind ik eindeloos fascinerend en diep bevredigend. Om te zien hoe de snippers uit het kippenhok, het snoeisel en gft afval bij elkaar alleen door het de tijd te geven transformeren tot heerlijk geurende, 'bossige' aarde is elke keer weer een wonder. En werkt op een rare manier erg relativerend.
• De poes aaien. Onze Sok is een erg aanhankelijk exemplaar en als ik aan het werk ben (vaak werk ik thuis nog een paar uur aan de keukentafel door) wil hij graag bij me zitten. Op dat moment heb ik er niet zoveel geduld voor, maar zodra hij het genoeg vindt laat hij zich niet meer afschepen. Tevreden 'stampend' op mijn schoot en luidruchtig knorrend gaat hij net zo lang door tot hij zich volledig genesteld heeft. Uiteindelijk kan ik niets anders dan toegeven en genieten van zijn totale overgave.

bloesem aan mijn pruimenboompje

kip in het bakkie

groene amandelkefir smoothie

pootaardappelen liggen te spruiten op het dak van het kippenhok

Hoe zorgen jullie dat je ook in tijden van hectiek bewust en eenvoudig blijven leven?

eindelijk lente

Pas als het zover is merk je hoe je het gemist hebt: lente. De voortekenen waren er al eerder, maar vandaag met een overtuigend zonnetje en aangename temperatuur begint de tuin te exploderen. Krokussen, narcissen en allerlei ander lentespul beginnen zich van hun goede kant te laten zien en het bijenvolk begint ook alweer af en aan te vliegen. Helaas is ook de kever die vorig jaar, samen met zijn ondergrondse kinderen, mijn oogst volledig heeft geruïneerd weer gesignaleerd. Hij is er de reden van dat ik serieus overweeg om maar niet eens meer te beginnen aan groenten in mijn Vinextuin. 1-0 voor de destructieve kever.

In het kader van mijn 40 zakken in 40 dagen periode moeten vandaag de hedera en het reuzengras er flink aan geloven. Ik geef mijn snoeischaar de vrije hand en de berg met snoeiafval wordt steeds hoger. Als ik nog een paar uur zo door ga zit ik alleen vandaag al aan 10 zakken.

Wat doen jullie op deze eerste lentedag?

Als iemand een suggestie hoe dit kevertje heet en hoe ik hem zonder chemische troep voorgoed met zijn nageslacht kan laten verhuizen naar verre oorden hoor ik het graag!

40 zakken in 40 dagen

Ik ben niet praktiserend Katholiek, maar ik kwam laatst langs een blog waarin de schrijfster vertelde dat zij al een paar jaar achter elkaar de vastenperiode aangrijpt om haar huis te ontdoen van overbodige troep. Zij noemt de uitdaging "40 zakken in 40 dagen" maar neemt de interpretatie van het woord zak gelukkig erg ruim: iets in een boterhamzakje, een kast of in een doos opruimen telt ook.

Ik mag graag denken dat ik de troep na intensieve ontrommelsessies van de afgelopen jaren aardig onder controle heb, maar de waarheid is dat er ook regelmatig weer spullen mee naar binnen komen. Ik heb geen kantoor, dus voor mijn werk sjouw ik documenten en papierwerk mee. De kinderen groeien uit kleding en komen thuis met spullen van school. Knutselprojecten liggen verwaarloosd in een la. Tijdschriften slingeren rond. Enfin, er kan nog best wat gedaan worden aan het rommelvrij maken van huize Bewuste Eenvoud.

Met het voorjaar weer in zicht heb ik dringend behoefte aan een ruim en licht huis, dus ik heb zonder al te veel nadenken bedacht dat ik mee ga in de uitdaging. Iedere dag één plek aan kant maken in de periode van Aswoensdag (morgen dus) tot Pasen en, zoals dat hoort in de vastentijd, een vrije dag per week. Alhoewel dat bij mij niet noodzakelijkerwijs de zondag zal zijn.

De initiatiefneemster van deze 40 dagen-uitdaging heeft links op haar site naar een printbaar logboek en zelfs naar een stickervel waar je op iedere geslaagde dag een sticker mag plakken. Als dat geen motivatie is? Het wordt wat veel om iedere dag verslag uit te brengen van mijn vorderingen, maar als stok achter de deur zal ik foto's maken om in de loop van het proces een keer mijn voortgang te delen. Met de eerste geur van lente in de lucht krijg ik zin om aan de slag te gaan. Wie doet er mee?

over Katholiek gesproken: in dit schattige Brabantse kapelletje was ik afgelopen weekend

communiceren

Schelden doet geen pijn, riepen we vroeger weleens. Maar eigenlijk had ik toen al moeite met die uitspraak. Woorden kunnen wel degelijk pijn doen. Vaak gebeurt het niet eens bewust, maar desalniettemin kan een scherpe opmerking bijna letterlijk door de ziel snijden en geneest een schram of blauwe plek sneller dan de schade van woorden. Die voel je soms jaren later nog.

De andere kant van die medaille is dat compassionele woorden magisch kunnen werken in moeilijke situaties. Het geheim zit hem niet alleen in de zorgvuldigheid waarmee de woorden worden gekozen, maar vooral ook in de intentie waarmee het wordt uitgesproken. Iconen als Mahatma Gandhi, Martin Luther King en Nelson Mandela waren meesters in deze manier van communiceren. Het was voor hen geen handig communicatie trucje; hun manier van spreken was een reflectie van hun diepste overtuigingen, van hun persoonlijkheid. Die echtheid heeft de wereld veranderd. Niet zonder slag of stoot, maar alle drie hebben ze de wereld een beter achter gelaten dan dat ze hem aantroffen.

De afgelopen tijd kwam ik opeens regelmatig uitgeput en 'leeg' thuis van mijn werk, ongeacht of ik het druk had gehad of niet. En dat terwijl ik normaal juist veel energie en inspiratie uit mijn werk haal. Een vergelijkbaar leeg gevoel heb ik ook weleens buiten de context van werk, maar ik had er eigenlijk nog nooit bij stilgestaan waar de oorzaak zou kunnen liggen. Nu er zo duidelijk sprake was van een trendbreuk vond ik het de moeite waard om eens te onderzoeken waar dat gevoel vandaan zou kunnen komen. Ik probeer nog steeds dagelijks te mediteren en dat is een prima moment om eens in te zoomen. Wat is het precies? Waar voel ik het in mijn lijf? Welke vorm heeft het? Waar zit de oorsprong van die leegte?

Al reflecterend begon zich een steeds helderder beeld af te tekenen: het project waar ik mee bezig ben zit in een fase waarin ik steeds op mijn hoede moet zijn en 'strategisch' moet handelen. Dat betekent in de praktijk dat ik - bewust of onbewust - rekening houd met hoe mijn woorden kunnen worden uitgelegd en dat ik bij alles wat gezegd wordt moet zoeken naar de lading die er achter zit. Ik snap dat spel en speel het mee, maar dat wil nog niet zeggen dat het me goed ligt. Het is alsof ik me een onnatuurlijke rol aan moet meten in een toneelstuk dat me niet echt aanspreekt. Dat betekent niet dat ik mijn handdoek in de ring gooi. Er tussenuit stappen is de gemakkelijkste oplossing maar daar is het proces niet bij gebaat en daar leer ik zelf ook niks van.

Ik begon te lezen over geweldloze communicatie. Ik had een boek over dat onderwerp al een paar jaar geleden een keer op de kop getikt, maar had nog niet een directe aanleiding om het te lezen. Maar nu, tijdens mijn onderzoek naar hoe ik deze situatie kan keren, valt de inhoud in vruchtbare aarde. Het model van geweldloze communicatie is niet in een paar pennenstreken uit te leggen, maar het is een heel krachtige manier van je op een verbindende, empathische manier met anderen verhouden, hetzij thuis, hetzij op je werk. En het mooiste is: je hoeft er niks nieuws voor te leren; het is vooral een kwestie van bewustwording.

De taal die wij gebruiken binnen relaties en op het werk is vaak geënt op ideeën over goed of kwaad, wie heeft er gelijk en wie heeft er ongelijk? Het bevat oordelen, geboden of verboden, morele opvattingen of ideeën over wat jou door anderen is aangedaan. Wat alle mensen gemeenschappelijk hebben is een aantal basisbehoeften die bijvoorbeeld gaan over veiligheid en geborgenheid, autonomie, begrip, affectie en rust. Als die behoeften niet vervuld worden kan zich een scala aan gevoelens voordoen, zoals boosheid, verdriet, verwarring, schaamte of teleurstelling. De kern van geweldloze communicatie zit voor mij in het gegeven dat opmerkingen, beschuldigingen of opvattingen iets weggeven over een behoefte. Een opmerking als: "Je komt ook altijd te laat voor het eten" is een uiting van een onvervulde behoefte aan respect of verbinding. Alleen veroorzaakt de manier waarop dit geuit wordt bij de ontvanger waarschijnlijk geen empathische reactie, maar eerder iets als: "Maar jij maakt ook altijd zulke onhandige afspraken" of "Ben je soms vergeten hoe vaak je mij hebt laten zitten?".

Vanuit het model van geweldloze communicatie schets je eerst je ongenoegen in neutrale woorden: "Wij hadden om zes uur afgesproken en je bent er niet." Vervolgens benoem je je gevoelens: "Ik heb mijn best gedaan om lekker voor je te koken zodat we met zijn tweetjes een gezellige avond konden hebben en nu voel ik me niet serieus genomen en teleurgesteld." Daarna uit je de behoefte die daar achter ligt: "Ik heb behoefte aan respect voor de afspraken die we met elkaar maken en aan verbinding in de vorm van een gezellige avond met jou samen." Tenslotte doe je een voorstel voor een manier waarop deze behoeftes alsnog kunnen worden vervuld. "Kun je me de volgende keer ruim van tevoren bellen als het je niet lukt op tijd te komen en zullen we dan nu het eten opwarmen en samen een film gaan kijken?". Enfin, dit zijn misschien een beetje kinderachtige en gezochte voorbeelden, maar het gaat om de stappen in de communicatie.

Ik heb deze methodiek nu een paar keer losgelaten op mijn puberzoon en na zijn aanvankelijke verwarring (ik: "Je bedoelt dat je je gefrustreerd voelt omdat je om tien uur thuis moet zijn, terwijl je eigenlijk behoefte hebt aan respect voor het feit dat je al dertien bent?") merk ik dat hij zich wel wat meer begrepen voelt. Ook al is de uitkomst vaak nog hetzelfde. Sinds afgelopen week probeer ik dit ook in mijn werksetting toe te passen en de oprechte behoefte achter boodschappen te zoeken. Dat is een stuk taaier dan de dialoog met een dertienjarige, maar ook hier lijkt het vruchten af te werpen. Niet dat alles nu opeens als een zonnetje loopt maar vooral omdat ik als ontvanger meer begrip krijg voor de behoefte achter de boodschap van de zender. En omdat ik zelf bewuster mijn gevoelens en behoeftes communiceer, waardoor meer een echt contact ontstaat in plaats van een rollenspel waarin je steeds voor rugdekking moet zorgen. De grootste eyeopener is dat ik tot mijn eigen verbazing toch een stuk 'gewelddadiger' blijk te communiceren dan ik altijd gedacht had. Het is nog te vroeg om te kunnen zeggen of mijn batterij nu ook iets minder snel leegloopt, maar het ziet er veelbelovend uit.

Als je meer wilt weten over geweldloze communicatie, kijk dan eens naar dit filmpje van een gesprek met de grondlegger ervan.

uitzicht vanaf mijn werkplek; niet verkeerd toch?

teleurstelling

Teleurstelling is een ingewikkelde emotie om mee om te gaan. Boosheid is duidelijk. Verdriet ook. Maar teleurstelling heeft elementen van zo´n beetje alle negatieve emoties en dat maakt het zowel ingewikkeld als overweldigend. Ik kan het weten, want ik zit er op dit moment midden in.

Eerder schreef ik nog blijmoedig dat we serieus bezig waren met de voorbereidingen om een nieuw huis te kopen en ons huidige huis te verkopen. De aankoopmakelaar was ingeschakeld, onderzoeken naar financiële randvoorwaarden en bouwkundige ondersteuning voor de verbouwing waren in volle gang en ons huidige huis is in een rap tempo opgeruimd en opgefrist. Zelfs de tuin ligt er weer pico bello bij en heeft niet meer zo'n Pipi Langkous op het Boerenerf-karakter. En toen kwam het bericht dat 'ons' nieuwe huis - let wel: dat al bijna twee jaar te koop en leeg staat - onder ons neus is verkocht. Terwijl we letterlijk in de startblokken stonden.

Ik besef terdege dat er ingrijpender dingen op de wereld zijn dan dit, maar toch kwam de klap stevig aan. Na lang wikken, wegen, continu op elkaar afstemmen en beelden weer bijstellen hadden we eindelijk een plek gevonden waar we als gezin enthousiast over waren en samen oud wilden worden (en daar is heel wat polderen aan vooraf gegaan!). Nu is alles in één klap tot stilstand gekomen en zijn we weer helemaal terug bij af. Dat is wrang. Hoe ga je nu om met zo'n complex gevoel als teleurstelling?

Ook (of misschien wel: vooral) negatieve emoties geven een kans om te leren over mijzelf en over hoe ik met situaties, met mezelf en met mijn omgeving om ga. Ik merk dat mijn eerste neiging is om te vechten tegen het gevoel; de teleurstelling geen ruimte te geven en hard op zoek te gaan naar iets nieuws om mijn tanden in te zetten. Tegelijkertijd weet ik: ik moet dit gevoel er laten zijn en er geen deadline aan willen hangen. Alle pogingen om het weg te stoppen krijg ik als een boemerang terug, dus ik moet het de tijd geven die het nodig heeft. Het vervelende gevoel echt doorleven en mijn aandacht erbij houden. Dat is ongelofelijk moeilijk, maar op een dieper niveau weet ik dat het de enige manier is. Dus probeer ik als een soort onderzoeker de teleurstelling te observeren, te lokaliseren waar ik het in mijn lijf voel en er naartoe te ademen. Door dat te doen voel ik vrijwel direct ruimte ontstaan en verkramptheid verdwijnen. Daarmee is het zeker niet meteen weg, maar wordt het wat minder overweldigend, wat meer behapbaar.

Ik ben eerder teleurgesteld en ik zal ook nog vaker teleurgesteld worden. Dat is een onderdeel van het leven. Als je na een vervelende ervaring voortaan teleurstellingen gaat vermijden betekent het dat je jezelf continu in bescherming neemt door grote wensen, dromen en emoties uit de weg te gaan. Dan leef je eigenlijk maar op halve kracht en daar kies ik niet voor. Acceptatie is het sleutelwoord. De situatie is zoals hij is en daar verander ik met de beste wil van de wereld niets aan. Als ik niet actief probeer te werken aan het accepteren daarvan loop ik het risico boos en bitter te worden, of te blijven.

Zonder mijn teleurstelling te bagatelliseren, moet ik constateren dat ik op de schaal der dingen best een zondagskind ben. Ik zie om me heen genoeg voorbeelden van mensen die vaker of zwaarder getroffen worden door tegenslag. Los daarvan is mijn grote geluk dat ik beschik over een gezonde dosis optimisme en dat is een belangrijke eigenschap bij het verwerken van tegenslag. Ik kan nu nog even niet goed bij die optimistische basishouding, maar ik weet dat dat wel weer gaat komen. En dat ik, zodra de scherpe randjes er af zijn, kan leren van de situatie en een nieuw plan kan maken. Maar voor nu duik ik nog even onder in de verwerking van een droom die gesneuveld is.

...gelukkig wordt het gewoon weer lente in mijn Vinex-tuin

verandering

Er gebeurt momenteel veel in huize Bewuste Eenvoud. Zoveel dat het soms lastig is om in al het tumult het hoofd koel en het leven simpel te houden. Zo ben ik bij mijn broertje in Chicago geweest en zijn we serieus in de voorbereiding om een nieuw huis te kopen waar we onszelf, als het ons gegund is, de komende -tig jaar prettig zien wonen. Daarnaast heb ik nieuwe werkklussen erbij, zodat de werkweek wat rommeliger verloopt dan te doen gebruikelijk. Hoe bewaar je kalmte en overzicht in dit soort hectische tijden? Ik sta er niet om bekend Miss Zen zelve te zijn, maar ik heb in de loop der jaren wel wat trucs voor mezelf ontwikkeld om gestructureerd en rustig te blijven in periodes van drukte en verandering.

• Het weekmenu in ere herstellen. Met een volle agenda en rommelige werkweken is het eerste wat er bij in dreigt te schieten het diner. Hoe verleidelijk is het om een pizza aan te laten rukken of een patatje te halen als je laat thuis komt en weinig in huis hebt? Maar om op de been te blijven is het belangrijk om gezond te blijven eten. Bovendien is het zonde om zuurverdiend geld meteen door te sluizen naar de snackbar of pizzakoerier, terwijl een thuis bereide maaltijd goedkoper en ook nog lekkerder is. Dus is het weekmenu weer terug van weggeweest, zodat we maar één keer boodschappen hoeven te doen. Per dag weten we wat er gekookt moet worden: in het weekend iets uitgebreider en op dagen dat we laat thuis zijn gezond maar vlug.
• Maak een gewoonte van 'clean as you go', zodat rommel binnen aanvaardbare grenzen blijft zonder dat je er veel extra tijd aan kwijt bent. Direct na het eten afruimen, de trap afnemen met de vaatdoek die op weg is naar de wasmachine (die boven staat bij ons), met een schuursponsje de douche uitdoen tijdens het douchen. Ik heb nooit beweerd dat ik een huishoudelijk wonder ben, toch?
• Laat de tv regelmatig uit. Na een lange werkdag geeft een tv alleen maar meer prikkels en zorgt er bovendien voor dat de interactie met andere gezinsleden minimaal is. Door een muziekje op te zetten in plaats van de tv wordt een goed gesprek of het lezen van een boek een stuk eenvoudiger.
• Zet na werktijd de laptop, smartphone of wat er dan ook voor devices met internet in huis zijn uit, of zorg dat de 'pushfunctie' van de e-mail uit staat. Berichten die 's avonds binnenkomen staan er de volgende dag ook nog.
• Blijf niet piekeren over wat je allemaal nog moet doen, maar maak afvinklijstjes met een planning. Als je hoofd te vol zit met dingen die nog moeten gebeuren dan kan dat je behoorlijk in de weg zitten (ik spreek uit ervaring). Ik maak er een gewoonte van een lijst te maken met dingen die ik nog moet doen met een datum waarvoor het gebeurd moet zijn en een vakje waarin ik kan afvinken. Alleen al het maken van zo'n lijstje zorgt dat ik het daarna kan loslaten. En het afvinken is iedere keer weer erg bevredigend.
• Voer een ouderwets huisvrouwen-ritme in dat past bij je weekindeling. Vroeger was het maandag - wasdag, dinsdag - strijkdag, enzovoort. Bij mij ziet dat ritme er iets anders uit, afhankelijk van hoe vroeg ik de deur uit moet of hoe laat ik thuis ben, maar er is wel degelijk een ritme. Dat creëert overzicht en bovendien weet je wat je te doen staat en, belangrijker nog, wanneer het klaar is voor die dag.
• Geef prioriteit aan yoga, meditatie of dagboek schrijven. Zorg dat je iedere dag even 100% tijd voor jezelf hebt. Al is het maar een kwartiertje.

Hebben jullie gouden tips om structuur in je leven en huishouden aan te brengen in tijden van drukte en verandering?

En tenslotte nog wat foto's van mijn tripje naar mijn broer die tegenwoordig downtown Chicago woont, alwaar het bitterkoud maar ongelofelijk mooi en gezellig was.

Selfies kunnen op deze manier best :-)