gereedschapskist van de consuminderaar

In de dikke twee jaar die wij als gezin aan het consuminderen zijn (ligt het aan mij of raakt het woord consuminderen een beetje uitgekauwd?), hebben we een aardige kist vol gereedschap verzameld. Een kist vol met tips, trucs en hulpmiddelen om ons leven eenvoudig en goedkoop te houden. Als we weleens een tijdje verslappen dan hoeven we maar een greep in de kist doen en dan komt ons zuinige leven vanzelf weer op de rails.

Wat zit er allemaal in die "gereedschapskist"? Laat ik eens een top tien maken van dingen die je er zoal tegen komt.

1. Bergruimte voor voorraden

De consuminderaar slaat toe wanneer dingen in de aanbieding zijn. Maarrrr....met beleid. Afgeprijsde kerststol is bijvoorbeeld geen artikel dat je in bulk inkoopt, maar dingen als rijst, meel en lang houdbare (soja)melk kunnen erg aantrekkelijk zijn. Daarvoor is bergruimte essentieel. En bergruimte gaat verder dan kastruimte alleen. Het is vooral een kwestie van creatief denken: de ruimte onder het bed, de ruimte achterin de kledingkast, de schuur, als je met deze bril op een wandelingetje door je huis maakt zie je opeens plenty mogelijkheden.

2. Plastic bakjes

Wij gooien zelden eten weg en ook kliekjes van anderen (meestal onze moeders) worden in dank aanvaard. Daarvoor hebben we wel een enorme hoeveelheid plastic bakjes nodig, waar de leftovers in bewaard en ingevroren kunnen worden. Op zondag kook ik vaak voor een paar dagen vooruit en ook dan komen de bakjes goed van pas. Zaken als bonen, bepaalde granen en seitan zijn redelijk wat werk om te bereiden, maar als je grote hoeveelheden tegelijk klaarmaakt, kun je het in porties invriezen. Zo heb je altijd een makkelijk maaltje voor het grijpen.

3. Systeem om inkomsten en uitgaven te bewaken

Het bijhouden van de inkomsten en uitgaven heeft mijn financiële leven drastisch veranderd. Inzicht in wat er in komt en wat er uit gaat opent je ogen voor waar je goed bezig bent en waar het geld je  portemonnee uit lekt. Zo waren tijdschriften in mijn geval ooit een stevige uitgavenpost, maar omdat het per aanschaf steeds kleine bedragen waren, viel dat niet zo op. Totdat je het maandbedrag een keer zwart op wit ziet staan. Sindsdien lees ik nog tijdschriften in de wachtkamer bij de fysiotherapeut of leen er een paar in de bibliotheek, maar aanschaffen heb ik na die schok wel afgeleerd.

4. Boodschappenlijstjes

Een doorgewinterde vrek gaat nooit boodschappen doen met een lege maag en gebruikt bovendien altijd een boodschappenlijstje. Het lijstje is mijn anker; het zorgt dat mijn basisvoorraden op orde blijven en dat ik gericht voor een paar avonden eten inkoop. Zonder het lijstje krijg ik ongewenste inspiratie; schaf ik ingrediënten een halve rijsttafel aan omdat de nasikruiden in de aanbieding zijn. Een boodschappenlijst behoed me voor al te spontane ingevingen. Alhoewel je die soms ook een beetje de ruimte moet geven, want dat geeft het leven jeu. Of jus.

5. Marktplaats en rommelmarkten

Bij iedere potentiële aanschaf vragen we ons af: kan het tweedehands? Zo ben ikop dit moment mijn slaapkamer aan het pimpen en heb ik in de afgelopen weken nachtkastjes en lampjes van Marktplaats gehaald. Alles zo goed als nieuw en reuze hip voor een luttele 25 euro in totaal. Verder gaan er maar weinig spullen naar het grof vuil; allereerst wordt geprobeerd om het via Marktplaats te slijten. Het is verbazingwekkend wat er allemaal nog via dat kanaal het huis heeft verlaten. Als het niets meer oplevert bied ik het zelfs regelmatig gratis aan. Heb ik weer iemand blij gemaakt en het spaart me een ritje naar de Kringloop of de afvalinzameling.

6. Een consuminder-netwerk

Ik heb vaak behoefte om gevoed, geïnspireerd of gestimuleerd te worden. In mijn omgeving ben ik de enige die op deze zuinige manier in het leven staat, dus dat voelt best weleens eenzaam en het stuit soms op onbegrip. Dan is het heerlijk om te weten dat er blogs bestaan, boeken over zuinig leven of tijdschriften als Genoeg waarmee ik even mijn batterij kan opladen.

7. Echt Gereedschap

De échte consuminderaar is nergens zonder écht gereedschap. Als iets stuk gaat, kun je het beter repareren dan vervangen. Soms kun je van twee tweedehands vondsten iets prachtigs nieuws creëren. Kadootjes kun je voordelig zelf maken. Breien, naaien en haken zijn erg bevredigende activiteiten waarmee je voordelig dingen kunt creëren die in de winkel niet te koop zijn. Ik heb in de afgelopen 15 jaar al een vermogen aan kapperskosten uitgespaard door mezelf aan te leren alle gezinsleden te knippen. Bij al deze dingen is goed gereedschap onmisbaar. De "hardware" lijkt soms een investering, maar die verdient zich, als het tenminste intensief wordt gebruikt, dubbel en dwars terug!

8. Informatie

Zonder toegang tot goede informatie is consuminderen erg lastig. Vragen als: waar vang je de meeste rente? Waar koop ik de goedkoopste groenten? Hoe zit het met aftrekposten, toeslagen, energieverbruik, risico's van beleggen, abonnementen, goedkope manieren om me te verplaatsen, noem maar op. Zonder gedegen onderzoek loop je een hoop geld mis. Internet is voor mij inmiddels een onmisbare informatiebron. Het kost soms wat tijd om uit te zoeken hoe je het goedkoopst uit bent, maar uiteindelijk levert het op.

9. Bibliotheekpas

Ongelofelijk dat het niet veel drukker is bij bibliotheken. Voor mij is het niets minder dan een schatkamer. Alle boeken die je kunt bedenken over alle denkbare onderwerpen zijn er te krijgen voor een schandalig laag bedrag per jaar. En voor de kinderen zelfs gratis. En ja, met de komst van het digitale boek krijgen bibliotheken het moeilijker, maar bij ons vormt de bieb ook een pleisterplaats voor cultuur: er zijn regelmatig lezingen, workshops en exposities die erg de moeite waard zijn. Ik heb er wel vertrouwen in dat de bieb een blijvertje is.

10. Een rem

De laatste is zeker geen onbelangrijke. Het is als consuminderaar niet altijd eenvoudig om maat te houden. Wanneer is iets nog zuinig en wanneer wordt het ronduit vrekkig? Wanneer schik je je teveel naar de prijs en doe je concessies aan kwaliteit? Een gezonde consuminderaar beschikt over een goed werkende rem. Soms is het even genoeg en mag je jezelf of een ander best verwennen. En dat hoeft niet altijd de hoofdprijs te kosten. Als je altijd op de zak van anderen in de kroeg staat, of uit zuinigheid nooit meer iets attents doet zoals een kaartje sturen of een bloemetje kado doen, dan gaat dat direct of indirect ten koste van je eigen levenskwaliteit. Het leven is er om van te genieten en sparen is geen doel op zich.