07 mei 2013

zelf maken: plantaardige melkkefir

Sinds een paar maanden ben ik verslingerd aan de kefir. Het is een frisse, karnemelkachtige drank die vol zit met gezonde bacteriën en gisten die positief werken op je darmflora. Het verschilt van yoghurt omdat kefir fermenteert door een heel ander soort bacteriën: zogenaamde mesofiele bacteriën die groeien op kamertemperatuur. Yoghurt ontwikkelt zich op thermofiele bacteriën die op een warmhoudplaatje of in een thermosfles op een hogere temperatuur moeten worden gehouden. Bovendien bevat kefir naast goede bacteriën ook heilzame gisten en de nodige B-vitaminen.

Omdat ik geen dierlijke melk drink was ik benieuwd of het me zou lukken om een goed plantaardig alternatief te maken. Ik bestelde via internet een eerste portie melkkefir korrels en een plastic zeef en ging aan de slag.

Het maken van kefir is verbluffend eenvoudig: doe de kefirkorrels in een kan, voeg de melk toe en laat het ongeveer 24 uur op kamertemperatuur staan. Giet het vervolgens door een plastic zeef (let op: kefirkorrels houden niet van metaal!) in een fles et voilá: kefir. Met plantaardige melk is het eigenlijk precies hetzelfde, alleen vervang je dierlijke melk door amandel,- hazelnoot of sojamelk. Belangrijk is wel dat de plantaardige melk enige suiker bevat, want daar voedt de kefirkorrel zich mee in het fermentatieproces en deze melk bevat geen melksuikers, zoals koemelk. Ik voeg overigens geen suiker toe aan de melksoorten die ik gebruik omdat ik het maak van melk uit een pak. Als je bijvoorbeeld de plantaardige melken van Alpro gebruikt dan zit daar al voldoende suiker in. Mijn favoriet is gewone sojamelk-kefir, maar die van amandel of hazelnootmelk zijn ook lekker. Met haver- en rijstmelk heb ik nog niet geprobeerd, maar die staan wel op mijn verlanglijstje.

Ik giet de kefir na 24 tot 36 uur via de zeef in een plastic bak met schenktuit. Vervolgens giet ik het in een glazenfles met dop, zodat de zachtbruisende smaak goed behouden blijft. Je hoeft de kefirkorrels die achterblijven in de zeef niet af te spoelen; ze zijn gewoon direct weer te gebruiken voor een volgende portie.

bovenop de kefir is tijdens de fermentatie een geelachtig doorzichtig laagje ontstaan, de dikkere drap is naar beneden gezakt. Bij het zeven mengt het zich weer
 
de kefirkorrels blijven achter in de plastic zeef en zijn klaar voor een volgend gebruik
 

De kefirkorrels vermeerderen zich continue in het fermentatieproces, waardoor je makkelijk een reserveportie achter de hand kunt houden. Dat zou ik ook iedereen aanraden, voor het geval er een keer iets mis gaat (bijvoorbeeld als je ze per ongeluk door de gootsteen spoelt). Een extra portie kun je drogen of invriezen en op die manier lang bewaren. Als je op vakantie gaat kun je de korrels met een flinke hoeveelheid melk in de koelkast bewaren. Dit vertraagt het proces maar houdt de korrels wel goed gevoed. Houd er wel rekening mee dat ze, zodra ze weer in gebruik worden genomen, wat tijd nodig hebben om op gang te komen.

De echte kefir-adepten gebruiken de melk overal voor: drink het tegen maagpijn, diarree, dep een doekje met kefir op uitslag of plekken met zonnebrand, muggenbulten, noem maar op. Zelf heb ik daar nog niet zoveel ervaring mee, maar waar ik wel blij mee ben is dat ik door kefir weer nieuwe manieren heb ontdekt om plantaardige sour cream of cream cheese te maken:

Sour cream:
Hetzelfde proces als de melkkefir, maar gebruik bijvoorbeeld soja- of kokosroom in plaats van melk.

Cream cheese:
Laat melkkefir door een kaasdoek, koffiefilter of (extreem schone!) theedoek druppelen in een kom. Voeg aan de overgebleven hangop knoflook of kruiden naar wens toe. Ook geschikt voor bijvoorbeeld plantaardige tzatziki.

ik bewaar de kefir in een glazen beugelfles, maar met draaidop kan natuurlijk ook


28 opmerkingen:

  1. oww kefir.. dat deed ik 40 jaar geleden ook dagelijks.. en kumbucham ook zoiets van langgeleden , maar weer in opkomst!
    lekker hoor !

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Grappig he? Hoe al die dingen nu weer terug lijken te komen. Maar het is weinig werk, lekker en gezond, dus ik voorspel dat we er nog weer veel meer van zullen horen.

      Verwijderen
  2. Hoi, ik maak ook sojamelkkefir en vind het heerlijk. Ik vind de kefirdrank wel veel dikker worden dan bij koemelk. Als je de kefirdrank een paar dagen laat staan is ze zo dik als yoghurt! Dan is het heerlijk om met muesli een ontbijtpap te maken.

    groetjes, Teunie

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hoi Teunie,
      giet je als je een paar dagen de drank laat staan het vloeibare laagje eraf? Of meng je dat er gewoon weer in?
      groetjes,
      Mieb

      Verwijderen
  3. Ik heb het eerst een keer eraf laten lopen, zodat ik een soort hangop overhield. Het lijkt nu of de kefir sneller werkt dan in het begin en na een paar dagen valt er gewoon niets meer af te gieten of door te roeren. De Kefir is gewoon heel dik. De substantie is wel echt apart. Een tikje slijmerig eigenlijk. Klinkt vies, maar het is heel lekker, hoor! Het is alleen te dik om zo te drinken. Dan moet ik het echt aanlengen met water oid

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Slijmerig klinkt inderdaad niet heel aantrekkelijk, maar toch heb je me overtuigd ;-). Ik ga het dit weekend eens proberen, ben benieuwd!

      Verwijderen
  4. Noooit van gehoord, kefir! Ik moet toch even Googelen of ik dat hier in Nieuw Zeeland ook kan krijgen. Ik probeer ook te minderen met zuivel dus dit past precies in mijn straatje. Bedankt!

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Je zou eens kunnen zoeken op kefir grains; volgens mij heb ik er eerst op een Amerikaanse site over gelezen en toen bleek het opeens ook in Nederland helemaal in zwang. Er zal toch wel ergens een Nieuw Zeelander zijn met een voorraadje? Ben benieuwd, succes!

      Verwijderen
  5. Hoi,

    Ik kwam via internet op je mooie blog en het lijkt me leuk om dit zelf ook te maken, ik vroeg me alleen af hoelang je de drank kan bewaren (in de koelkast)?

    En waar bewaar je de kefir korrels in totdat je weer een volgende drank maakt?

    grtjes Jessica

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. hoi Jessica, leuk dat je meeleest! Ik bewaar de drank ongeveer drie dagen in de koelkast (dan is hij meestal ook gewoon op; ik maak iets minder dan een liter per keer). De korrels die ik niet gebruik zet ik in een glazen jampotje in de koelkast. De korrels die "aangroeien" verzamel ik totdat ik weer een volledige extra portie heb en dan vries ik het in in een diepvrieszakje of ik geef het kado aan iemand die het ook eens wil proberen. Ik heb altijd twee porties reserve voor het geval ik er per ongeluk eentje verpest.
      Veel succes!

      Verwijderen
    2. Hoi,

      Bedankt voor je antwoord!
      Het lijkt me super lekker en gezond dus ga het zeker maken :)
      Kan je die korrels ook in de (natuur)winkel kopen denk je? Of is het alleen via internet te bestellen?

      grtjes Jessica

      Verwijderen
    3. Ik heb ze via internet besteld, maar mocht je in de buurt wonen (Den Haag) dan heb ik altijd wel wat korrels over. Bij de natuurwinkel heb ik ze eerlijk gezegd nog nooit gezien. Mocht je ze via internet bestellen, neem er dan meteen een plastic zeef bij. Een zeef met metaal kan de korrels negatief beïnvloeden en ze zijn bij normale winkels lastig te krijgen heb ik gemerkt.

      Verwijderen
    4. Nou wij wonen in Zoetermeer; jij in Den Haag? Dat is toevallig :) Waar in Den Haag als ik vragen mag? Mocht ik een keer in de buurt komen, dan zou ik graag wat bij je op willen komen halen; misschien in ruil voor heerlijke verse biologische kwarteleitjes van onze lieve kwarteldames?

      Verwijderen
    5. We wonen in Wateringse Veld, dus lekker in de buurt. Als je me een mailtje stuurt dan geef ik je mijn contactgegevens. Enneh...de deal met ruil tegen een paar kwarteleitjes staat. Leuk!

      Verwijderen
    6. Hoi Miep! Ik woon net zoals jij in het Wateringse veld. Ik wil weer melkkefir gaan brouwen, en zoek korrels. Vrouw jij nog? Je kunt me evt zoeken in fb.
      Groetjes Silvia Ros

      Verwijderen
  6. Leuk deze blog, ik heb een zakje kefirpoeder gekocht, dat kwam ik tegen in een Ericawinkel in Gouda.
    Het is waarschijnlijk niet hetzelfde als de korrels, maar eerst maar eens proberen.
    Groet,
    Angelika

    BeantwoordenVerwijderen
  7. ik ken de kefir bloemetjes en zou er graag terug mee beginnen maar ben er al heel lang op zoek maar moeilyk om er aan te geraken.als iemand adres heeft waar ze te koop zyn?

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hoi Gwenny, als je lid wordt van facebookgroep waterkefir nl/be geraak je aan adres in de buurt van jouw woonplaats om aan waterkefir/melkkefir te komen.

      Mvg Ing

      Verwijderen
  8. Zaterdag ben ik in den haag maar weet ni waar ik kefir moet kopen help

    BeantwoordenVerwijderen
  9. 45 jaar geleden had mn moeder al kefir.
    Ik zelf gebruik het ook alweer een paar jaar.
    Sinds kort maak ik mijn melk warm tot 28 graden.dan mn kefir
    erbij omroeren 24 uur laten staan(in een sierblik van kattenbrok)1,5liter fles
    En ik heb dan heerlijke dike yoghurt.dit komt omdat de melk 28 graden warm is.Probeer maar eens.niet warmer anders gaat de kefir dood.meet de warmte met een vlees termometer.
    Veel plezier met deze tip.
    Greetje P.

    BeantwoordenVerwijderen
  10. Zag een paar reactie van mensen die het zochten. Kan via www.kefirshop.nl. Die hebben ook waterkefir, wat ook erg lekker en gezond is. Is meer een frisdrank, dus geen zuivel.

    BeantwoordenVerwijderen
  11. Indien er mensen zijn die bij het kweken van melkkefir het overschot van melkkefirkorrels weggooien: niet doen! Ik neem ze tegen een redelijk bedrag van jullie over. Mail mij: korrelskopen@outlook.com

    BeantwoordenVerwijderen
  12. Rijstmelk hoef je niet te proberen. Heb ik geprobeerd was verschrikkelijk kon mijn kefirkorrels eigenlijk weggooien maar heb ze gelukkig na goed afspoelen met water weer goed gekregen in gewone koemelk. Kefir heeft lactose (melksuiker) nodig. ik vraag me af of het wil in kokosmelk?

    BeantwoordenVerwijderen
  13. Zou je, ipv een plasticzeef ook een kaasdoek kunnen gebruiken?

    BeantwoordenVerwijderen
  14. Mirjam de Vries13 april 2023 om 18:22

    Bij mij blijft het heel erg vloeibaar na 24uur. Hoeveel kefir gebruik jij op hoeveel melk? Wij mogen geen koemelk dus dacht probeer het na het lezen van je blog eens met haver maar het blijft dus heel fijn niet zoals ik gewend was van de koemelk

    BeantwoordenVerwijderen
  15. Vraagje. Kan ik ook een thermosfles gebruiken om kefirmelk te fermenteren?

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Volgens mij niet ze houden niet van metaal, je kunt voor een paar euro een melkfles kopen met schroefdop!

      Verwijderen