Ik merk dat veel reacties op het stuk gaan over het Nederlandse schoolsysteem dat volgens sommigen iets te rooskleurig wordt voorgesteld. Ik vind daar zelf ook van alles van, maar dat was niet waar ik het over wilde hebben. Waar ik het wel over wil hebben is dat Nederlandse kinderen naar mijn ervaring vaak wel degelijk gebukt gaan onder stress, verwachtingen en lange dagen. De eerste volle schoolmaand zit er op en ik merk hoe de ontspanning van de lange vakantie bij mijn kinderen langzaam weggedrukt wordt door verplichtingen, huiswerk en lange schooldagen. Ik weet het, school hoort erbij (ze zouden het ook niet willen missen als ze de keuze hadden) en bovendien bereidt het ze voor op hun latere werkzame leven. Maar toch bekruipt me weleens het gevoel dat ze wel heel jong moeten meerennen in een systeem dat zij zelf niet mee verzonnen hebben.
Uiteraard, leren is een natuurlijk proces; vanaf het moment dat kinderen hun eerste ademteug nemen, begint het leren. Kijken, ervaren, onderzoeken en wat later vragen stellen en lezen; kinderen lijken geprogrammeerd om kennis op te zuigen en informatie te verwerken. Nog voor het op school werd aangeboden had mijn dochter interesse in letters en cijfers en zocht ze zelf manieren om daar mee te werken. Zucht naar kennis is bij de meeste kinderen aangeboren en het is prachtig om te zien hoe al heel jong een voorkeur voor talige of meer onderzoekende vakken aan het licht komt. Mijn beide kinderen hebben het geluk met een aardige intelligentie op de wereld te zijn gekomen en met hun mooie schooladviezen lagen in principe alle mogelijkheden voor ze open.
Maar met mogelijkheden komt ook stress om de hoek kijken. Want: de verwachtingen van de school, de omgeving en - laat ik vooral niet heiliger dan de Paus zijn - de ouders zijn hooggespannen. Het is zonde om je potentie niet ten volle te benutten! En daarom is, na de relatief rustige veiligheid van de basisschool, de race begonnen in een veel competatievere middelbare school. En bekruipt me regelmatig het gevoel dat we (de samenleving, het schoolsysteem, de ouders, maar vlak ook de eigen vriendengroep van de kinderen niet uit) onze kinderen zelf in dat hamstermolentje aan het duwen zijn. Waar ze zich vervolgens rond middelbare leeftijd zelf weer uit los moeten worstelen? Of manmoedig mee blijven rennen totdat ze - met de actuele levensverwachting - na hun 71ste met pensioen mogen?
Kortom, wat me bezighoudt is: hoe breng ik daar voor mijn kinderen balans in aan? Hoe zorg ik dat ik ze bescherm tegen het gevoel dat ze "niet goed genoeg" zijn als ze niet mee-rennen en consumeren in het tempo dat tegenwoordig de norm lijkt te zijn? Dat ik ze niet onbewust zelf de richting van de ratrace op duw? Dat ze weten dat ze hun eigen keuzes kunnen maken, vanuit hun diepste overtuiging, en niet per se moeten kiezen wat er van ze verwacht wordt? Dat kan maar gedeeltelijk door als ouders het goede voorbeeld te geven. En, eerlijk is eerlijk, ergens zit er ook in mij nog steeds een Calvinistisch stemmetje dat vindt dat mijn kinderen hun goede stel hersenen goed moeten gebruiken.
Ik heb mijn kinderen al van jongs af aan kennis laten maken met meditatie en verschillende manieren om te reflecteren op wie ze zijn en wat ze willen. Toen ze heel klein waren deed ik dat door verhaaltjes voor te lezen. Mijn oudste zit sinds haar tiende op tieneryoga waar ze veel leert over rust vinden en lief zijn voor zichzelf. Met mijn jongste heb ik online een (engelstalige) "cursus" gedaan waarin hij leerde over hoe je naar jezelf en naar de wereld kan kijken vanuit een positieve inslag. De mate waarin de boodschap bij ze aankomt varieert, maar ik hoop ze zo wel wat bagage mee te geven om bewust hun eigen keuzes te maken. En ze - voor zover mogelijk - te behoeden voor fouten die ik zelf heb gemaakt.
Hoe kijken jullie naar de druk die op kinderen wordt uitgeoefend? En als je het herkent, hoe gaan jullie daar mee om?
 |
| Ontspanning door inspanning: schaatsseizoen is weer begonnen! |
Wat een mooi boek. Ik heb het ingekeken en ik ga hem zeker bestellen.
BeantwoordenVerwijderenIk denk dat er zeker druk op de kinderen wordt gelegd. Kinderen liggen steeds meer onder een vergrootglas. Scholen doen daar volgens mij steeds meer aan mee. Ik merk het zelfs al op ons kinderdagverblijf, waar we nu al de kinderen moeten observeren in beginnende geletterdheid en beginnende gecijferdheid!!! Laat ze lekker spelen!
Inderdaad: laat ze lekker spelen. En als ze zelf aangeven dat ze er aan toe zijn kunnen ze - met mate - iets met letters en cijfers aangeboden krijgen. Maar dat lekker spelen zou wat mij betreft ook nog mogen als ze 15 zijn. Of 35!
VerwijderenOf 46, of 88!
VerwijderenTijdens mijn lessen natuureducatie merk ik dat kinderen de laatste jaren steeds competitiever worden. Steeds meer vingers in de lucht omdat iedereen het antwoord wil geven, en zware teleurstelling en schaamte als het antwoord een keer 'fout' is. Ik zeg altijd dat het niet erg is om iets niet te weten, en ook niet om er een keertje naast te zitten, het is geen televisiequiz, maar een moment om te leren. Maar het is ECHT heel belangrijk voor ze! Vind het best verontrustend dat ze allemaal willen winnen, persé de beste willen zijn in van alles en nog wat. Steeds meer gericht op het effect, en te rusteloos om de genieten van het moment zelf. Een curriculum gelukslessen, met o.a. meditatie en oefeningen in (zelf-)compassie op school zouden volgens mij een heel goed idee zijn! Maar met natuuronderwijs kan je ook veel bereiken. Momenteel geef ik een les waarbij kinderen moeten 'overleven in de natuur'. Ze zijn een stam die voor elkaar zorgt (in Afrika heet dat 'Ubuntu'), en goed moet samenwerken als de stamleden hutten bouwen en zelf planten, bessen en noten verzamelen voor het eten. Aan het eind eten we met elkaar en drinken we een kopje (zelf boven een kampvuurtje gemaakte) kruidenthee. Ik geloof dat kinderen echt gelukkiger zouden zijn als ze vaker dit soort lessen kregen, waarbij ze leren op elkaar te vertrouwen, te delen en gebruik te maken van elkaars talenten.
BeantwoordenVerwijderenWow, wat een ontzettend mooi curriculum! Ik zou willen dat mijn kinderen dat op school hadden gehad. Met kamperen "schampten" we dit gevoel een beetje, maar naarmate de kinderen ouder zijn geworden zijn ze dat wel wat kwijtgeraakt. Mijn jongste heeft bij de scouting gelukkig nog wel wat Ubuntu-achtige ervaringen, maar juist voor jongeren kan dit zoveel toevoegen. Mooi!
VerwijderenKinderen worden al snel in de richting van veel en goed presteren gedrukt. Toch denk ik,dat het voorbeeld van ouders heel belangrijk is. Laten die zien,dat je niet altijd hoeft te Doen,maar ook ontspannen kunt Zijn,dan is er een tegenwicht.
BeantwoordenVerwijderenHelemaal waar. Alleen merk ik dat ouders niet in alle fases van de kinderen als groot voorbeeld worden gezien. Soms zijn het juist even de ouders van vrienden die veel op zakenreis gaan, een groot huis of een glimmende auto hebben. Dat daar een keerzijde aan zit komt nog niet altijd even scherp binnen.
VerwijderenJe hebt een mooie blog geschreven. En ik heb het sprookjesboek voor onze jongste besteld. Tweedehands dat dan weer wel :-)
BeantwoordenVerwijderenEn gelijk heb je! Veel plezier ermee.
VerwijderenKinderstress.... er worden wel veel eisen gesteld. Het was bij de peuterspeelzaal al aan de orde. Dochter praat niet goed, vonden ze. Dus vanaf 3 jaar naar een speciale taalgroep (4 dagdelen). Inmiddels is ze bijna 6, doordeweeks natuurlijk naar de basisschool en heeft ze al een aantal jaar logopedie. Daarnaast naar fysiotherapie, wat ook nodig is omdat ze hypermobiel is. Zwemles en gymles ook belangrijk, zeker voor haar. Dus na school gaan we aan de gang met het huiswerk van de logopedie en de oefeningen van fysiotherapie (wat er vaak bij inschiet omdat ze bij anderen of thuis lekker aan het spelen is, maar dan voel ik me ook weer lullig als ik weinig geoefend heb). Zondagochtend vaak extra zwemmen. Ik merk soms weerstand bij haar. En zelf heb ik dat ook. Ik vind het erg veel voor haar (en ook voor ons), maar ik zit in dubio omdat het wel belangrijke dingen zijn. Ik wil ook dat ze zich goed kan redden in deze maatschappij. Maar net als met logopedie moet je je afvragen of het nodig is. Leren praten kost gewoon tijd en de een is daar sneller mee dan de ander. Net als met alle dingen. Er wordt gewoon teveel verwacht op alle fronten. Zolang het geen ernstige gevallen zijn denk ik eigenlijk met alles niet teveel aan sleutelen. Want alles kan altijd beter en zo blijf je perfectioneren. En ik wil ze juist vooral leren: je bent zoals je bent en je bent goed zoals je bent.
BeantwoordenVerwijderenOei... dat is wel heel veel!
VerwijderenEn waarom zounje niet wat schrappen?
Gaan er echt dingen mis als je er 1 of 2 activiteiten afhaalt?
Ik zag een poos geleden een aflevering met die supernanny, met een moeder met 4 kinderen en dan allemaal meerdere activiteiten buiten de deur. Zij liet toen de ouders en de kinderen allebei 1 activiteit kiezen.
Ik ben trouwens heel mijn leven al wat meer 'onhandig' dan gemiddeld. Het grappige is, dat mijn moeder dat ook heeft. Kennelijk is onze motoriek niet helemaal je van het.
VerwijderenZe had me als kind op allerlei sporten kunnen doen in een poging om dat te verhelpen. Zou het hebben geholpen? Misschien wel. Zou ik er als kin blij van worden om heel de tijd met iets bezig te zij.n waar ik van nature slecht in ben? Absoluut niet (1 jaar verplicht volleybal was echt voldoende... ).
Maakt het me nu als volwassene uit dat ik vaker dingen laat vallen / wat vaker struikel / wat vaker tegen dingen aanloop? Nee. Het hoort bij mij en ik heb er geen last van.
Mijn beste vriendin en schoonzusje hebben beide kinderen die niet in het reguliere "vormenstoofje" passen en dat is vaak een ingewikkeld dilemma. Ze doen dingen op hun eigen manier en in hun eigen tempo, maar dat wordt door het reguliere systeem niet snel/goed genoeg gevonden, waardoor er veel extra ondersteuning moet worden georganiseerd. Dat legt druk op de ouders maar vooral ook op het kind. Ik kan je hier niet goed in adviseren, maar als moeder (en tante) heb ik veel bewondering voor de aanpak van mijn schoonzusje: die is erg kritisch en nuchter en maakt zelf steeds een afweging of de inspanning voor haar kind opweegt tegen het resultaat. Ze gunt mijn neefje zijn eigen ontwikkeling in zijn eigen tempo en laat zich niet (meer) opjutten door wat school en allerlei deskundologen haar opdragen, maar maakt daarin haar eigen afweging.
VerwijderenVeel succes met het maken van die afwegingen; je uitgangspunt dat je dochter goed is zoals ze is, is daarbij volgens mij de allerbeste.
Phoe, ik ben ook wel bezig met deze vragen nu mijn oudste naar de basisschool gaat binnenkort. Dingen die wij in groep drie deden, moeten ze nu al in groep twee. Ik vind ook dat er veel ingewikkelde regeltjes zijn. Als ze iets gaat doen, moet ze haar naam op een magneetbord in het juiste vakje van die activiteit plakken, terwijl ze nog niet kan lezen, bijvoorbeeld. Dan hebben wij nog drie opties vanwege aanleg erbij: ze kan begaafd of hoogbegaafd zijn, ze kan ADD of ADHD hebben of ze heeft daar allemaal niks van. Ik wil niet dat ze onderpresterend hoogbegaafd wordt zoals papa en ik maar de druk die vorig jaar op mijn ook hoogbegaafde neefje lag gun ik haar ook niet (en de komende jaren, het joch doet nu tweetalig gymnasium). Ik weet dus ook niet goed wat ik haar thuis het beste kan bieden naast school, rust en lekker spelen, de dingen waar ze goed in is of juist moeilijk vind stimuleren, extra sporten omdat dat wat achterblijft? Lastig hoor, het zal wel voor alle ouders van alle tijden zo zijn.
BeantwoordenVerwijderenBedankt voor de reacties op mijn berichtje van 6 oktober. Mijn dochter haalt binnenkort als het goed is haar zwemdiploma B. Dus dat is -1 activiteit. Er komt geen andere voor in de plaats. Er is natuurlijk wel een verschil tussen activiteiten, het ene moet je toch echt leren, het andere is gewoon leuk om te doen. En dan heb je nog activiteiten voor de ontwikkeling of ter ondersteuning. Vooral dat laatste type zijn twijfelgevallen, je twijfelt nou eenmaal niet om je kind op zwemmen te doen. De valkuil is het beste voor je kind te willen. En als de school of deskundigen dan zeggen dat er ergens een achterstand is, dan neem je het advies over. Ik vind ook dat er soms teveel wordt gedaan. Maar aan de andere kant werd er vroeger te weinig gedaan. Dat heeft ook nadelen heb ik zelf ervaren. Het blijft altijd een spanningsveld. Ik probeer maar een beetje de gulden middenweg op te zoeken en de activiteiten te beperken. Liever wat minder (vaak), maar datgene wat we doen dan ook ontspannen, met aandacht en met plezier te doen :)
BeantwoordenVerwijderenhttp://www.youtube.com/watch?v=zDZFcDGpL4U ;)
BeantwoordenVerwijderenIs dit het onderzoek waarin Armenie slechts een plek onder Nederland staat?
Kinderen worden hier ook nogal getraind om gelukkig te zijn. Krijgen wat je wil voor Sinterklaas, hulp als je iets niet snapt en och heb je die arme kindjes in Afrika al gezien.
Als ik hier (op ons lieve rustige dorpse gezellige schooltje) de kindjes uit school zie komen heb ik niet het idee dat ze het leuk hebben gehad, dat hun fantasie is geprikkeld, dat ze zijn uitgedaagd dingen te ontdekken of dat er behalve ze klaarstomen voor het bedrijfsleven maar iets is gedaan voor hun ontwikkeling.
Er zijn maar een paar kindjes die opkijken als er zwanen overvliegen. Of die helicoptertjes oprapen, die nu van de bomen vallen. Of die een knetterrood herfstblad willen plukken. Of nog even langs de bramenstruik achter de kleuterklas. Best triest...
Heel herkenbaar je verhaal. Wij proberen hier thuis de balans te vinden tussen dingen die echt moeten (vanwege veiligheid, gezonde ontwikkeling en gezondheid) en dingen die voorbij komen door het karakter van het kind. Balans vinden tussen: 'Je hoeft alleen maar te spelen/te genieten.' en zoeken naar het talent van een kind en dit stimuleren.
BeantwoordenVerwijderenMomenteel ben ik erg geneigd om ze alleen maar te laten spelen. Helemaal omdat in de kleuterklas al zoveel van de kinderen gevraagd wordt. Er is alleen iets in mij (zal door eigen ervaring zijn) die zegt dat het ook belangrijk is om ze te stimuleren en uit te dagen. No stress, in ons huis.Centraal staat; onze kinderen op een liefdevolle manier kind laten zijn.