ochtendpagina's

En voor je het weet is het zomaar diep in het nieuwe jaar; de tijd van kerst tot nu is omgevlogen. Ook al is dit niet mijn favoriete tijd van het jaar, ik moet zeggen dat ik er ieder jaar meer plezier in krijg om de periode rond de feestdagen zo huiselijk en knus mogelijk te maken met oude en nieuwe tradities. 

de voor-foto van ons kerstdiner. De na-foto durf ik hier niet te tonen.

met mijn zoon tijdens een korte vakantie met z'n tweetjes naar de sneeuw

Maar dat was niet waar ik het vandaag over wil hebben. Waar ik het wel over wil hebben is mijn voornemen voor 2014: ik wil mijn creativiteit dit jaar de vrije teugel geven. Omdat ik de neiging heb om in mijn hoofd te wonen en voor mijn werk ook veel denkwerk verricht, heb ik weleens het idee dat ik het creatieve vlammetje kwijtraak. Iets wat mij verontrust, want ik weet dat ik het vlammetje wel ergens heb sluimeren, maar ik kan er niet altijd bij. Soms ben ik het contact een periode lang zelfs helemaal kwijt. En dat terwijl ik ervaren heb dat ik in periodes dat ik wel borrel van de inspiratie ook effectiever ben op alle andere terreinen en bovendien meer energie heb. 

Ik weet niet meer wie me er op wees, maar ik heb het boek The Artist's Way gekocht om dit gevoel te doorbreken. The Artist's Way is in feite een bijna spirituele methode die je in twaalf weken leert je blokkades te herkennen, inspiratie te zoeken, actief aan de slag te gaan en te genieten van het proces, niet alleen van het resultaat. Niet alles in het boek spreekt me aan (ik moet soms wat wennen aan de toon van de auteur) maar, inmiddels in de derde week, merk ik dat er echt iets met me gebeurt. Er zijn twee specifieke dingen die me al heel veel ruimte hebben gebracht: mijn commitment aan het schrijven van ochtendpagina's en het plannen van een wekelijks kunstenaarsuitje.

Sinds eind december begin ik iedere dag met het schrijven van drie pagina's in een schrift. Niet meer, maar vooral ook niet minder. Ik schrijf alles achter elkaar zonder aandacht te besteden aan interpunctie, aantrekkelijk taalgebruik of een logische verhaallijn. Ik zet op werkdagen de wekker iets eerder om trouw aan de slag te gaan en dat proces levert erg interessante dingen op. 

Meestal beginnen mijn drie pagina's met wat ik de dag ervoor gedaan heb en wat ik de komende dag ga doen. Daarna volgt doorgaans een kleine crisis waarin ik een aantal regels verklaar dat ik echt niet weet wat ik moet schrijven en dat het dit keer écht niet gaat lukken om de 'verplichte' pagina's vol te krijgen. En dan ontstaat er vaak iets. Een idee, iets wat me dwars zit, een overpeinzing. En het lijkt vervolgens alsof ik een conversatie met mezelf aan ga. Het kan een zeurderig idee zijn, zoals dat ik me te kort gedaan voel door iets of iemand. Al schrijvend ontdek ik waar het gevoel vandaan komt en weet ik het te relativeren of ontdek ik wat ik er mee zou kunnen doen. Soms merk ik dat ik ergens boos over ben en zie ik opeens haarscherp ik dat ik onbewust jaloers ben, of erg onzeker. Echt, wat ik aantref is bepaald geen visitekaartje dat ik met de buitenwereld wil delen. Al schrijvend kom ik in contact met de schaduwzijde van mijzelf en ik schrik soms van mijn innerlijke chagrijnige zeurpiet, de onzekere kleuter of het opgeblazen ego.

Ik besef: dit klinkt niet bepaald inspirerend of als iets wat veel energie geeft. Toch ben ik nu al erg gehecht aan de ochtendpagina's. Iedere keer opnieuw heb ik na deze braindump het gevoel dat ik grondig puin heb geruimd en dat de brij aan gedachten uit de weg is. Ik sta meer open voor wat er die dag gebeurt en heb een aangename ruimte in mijn hoofd. En passant leer ik ontzettend veel over mezelf. Niet de fijne, met een soft focus en een gouden randje opgefleurde versie van mij (zoals ik graag zou hebben dat anderen mij zien), maar de rauwe kant, de onzekerheid, de dingen die me belemmeren. Het mooiste is: ik ontwikkel voorzichtig aan begrip en zelfs wat compassie voor die schaduwzijde, en dat maakt dat ik mijn innerlijke criticaster effectiever de mond kan snoeren. 

Het uitvoeren van een wekelijks kunstenaarsuitje is het tweede deel van het commitment. De methode veronderstelt dat je niet alleen je piekergedachten van je af moet schrijven, maar ook dat je je bron moet voeden met inspiratie. En daarom is de opdracht om wekelijks een inspirerend uitstapje met jezelf te plannen. Dat kan van alles zijn: naar een museum, naar de kinderboerderij, een klimwand trotseren; iets ondernemen zonder ander doel dan dat je plezier, speelsheid of prettige spanning ervaart. Deze uitdaging vind ik lastiger, omdat het me dwingt mijn calvinistische opvatting los te laten dat iets 'nut' moet hebben. Desondanks ben ik begonnen met pianolessen, heb ik een tuinontwerp gemaakt en heb ik mezelf een week lang als reisfotograaf gedragen.

Ik heb nog geen idee hoe deze methode verder gaat verlopen, maar de eerste drie weken hebben me al een hoop gebracht en ik kan het van harte aanraden aan degenen die ook hun creatieve vlammetje weer willen oppoken. Wordt vervolgd.

mijn week als reisfotograaf bracht me (o.a.) naar Scheveningen