zelfkritiek

In mij leeft een vervelende zeurpiet die de neiging heeft snel ontevreden te zijn. Niet ontevreden in materiële zin of met de buitenwereld, maar vooral met dingen die ik niet doe (terwijl ik ze volgens hem wel zou moeten doen) of die ik - naar zijn mening - niet goed genoeg doe. De zeurpiet weet me er haarfijn op te wijzen dat mijn goede voornemens vaak al na een paar weken verwateren. Of dat ik in tijden van drukte concessies doe aan kwaliteit. Dat ik een hele reep chocola gedachtenloos heb weggewerkt. Of dat ik, door mijn aandacht over verschillende dingen te verdelen, altijd ergens iets of iemand tekort doe. Hij noemt me soms zwak, saai, vervelend of slordig. Een vermoeiend type dus, die ik met liefde zou laten verhuizen of zou willen ontslaan. Het vervelendste is dat de zeurpiet soms best wel een punt heeft met zijn kritiek, maar me nooit een positief zetje in de rug geeft of uitdaagt om dingen beter te doen. De zeurpiet veroordeelt mij als persoon, hij verwart tekortkomingen in mijn gedrag met wie ik ben.

Sinds ik me daar van bewust ben heb ik een nieuwe huurder uitgenodigd. Deze huurder heet Zelfcompassie. Het is nog even wennen, zo'n nieuwe bewoner, maar hij begint mijn innerlijke zeurpiet aardig in evenwicht te houden. Als de zeurpiet weer de neiging heeft om door te schieten of me te veroordelen, dan komt de nieuwe huurder tevoorschijn. Hij benadrukt consequent dat ik niet mijn tekortkomingen ben. Hij is vriendelijk en steunt me als ik geconfronteerd wordt met één van mijn zwaktes. Hij praat het zeker niet goed, maar moedigt me op een liefdevolle manier aan om dingen anders te doen. Hij stelt de zeurpiet de indringende vraag: straf je je kinderen ook zo als ze even niet perfect zijn? Gebruik je dezelfde woorden naar degenen die je liefhebt als ze een keer hun werk niet af hebben, teveel hebben gesnoept of teveel geld hebben uitgegeven?

De nieuwe huurder veroordeelt niet, maar vraagt met oprechte interesse aan welke behoefte ik wilde voldoen toen ik gedachtenloos die reep chocola wegwerkte: had ik behoefte aan troost, aan aandacht, of was het stress? Hij denkt met me mee over andere, effectievere manieren, om aan die behoefte te voldoen. Hij is geduldig, geeft me geen schop onder mijn kont, maar stelt me de goede vragen. Langzaam maar zeker begint Zelfcompassie mijn vertrouweling te worden en zoek ik hem op als ik mijn zeurpiet aan hoor komen. Ik denk dat ik binnenkort zo ver ben dat ik de zeurpiet naar het piepkleine zolderkamertje verplaats en dat ik de nieuwe huurder naar zijn achtergebleven grote kamer laat verhuizen.