Om mijn motivatie achter het voornemen tot eenvoudiger leven goed te kunnen schetsen, is het goed om terug te gaan naar punt waarop de wens zich bij ons aandiende. Het begon met het boek Je geld of je leven van Hanneke van Veen en Rob van Eeden. Een klassieker wat mij betreft, gebaseerd op het Amerikaanse Your money or your life. In de zomer van 2008 lazen R. en ik beiden het boek en voelden ons meteen aangesproken.
Het vreemde is, dat ik het boek al eens eerder had gelezen, heel wat jaren geleden. Toen kwam de boodschap niet zo binnen; ik was nog volop bezig met Groeien. Ik was net klaar met studeren en voor het eerst aan het werk, voor het eerst had ik geld om te reizen, mooie kleren te kopen, zoveel mogelijk te beleven, kortom, ik was niet rijp voor de boodschap die, vrij vertaald, luidt: als je leert te leven met een (voor jou) minimaal bedrag, dan ben je hard op weg naar financiële vrijheid. Niet alleen spaar je op die manier voor een leuke buffer (die op zichzelf weer inkomen oplevert), maar door minder uit te geven ga je weer terug naar de roots. En merk je dat het leven goed is met minder afhankelijkheid van spullen en actie.
De echte eyeopener was voor mij de stelling dat je elke aanschaf die je doet, hoe impulsief of banaal ook, eerst bij elkaar hebt verdiend door werk. En werk is niet alleen de acht uur per dag op kantoor, maar ook de reistijd, de zorg voor representatieve kleding, de stress buiten kantooruren om de kinderen op tijd van de opvang op te halen, voor kinderbedtijd een goede maaltijd op tafel te toveren, etcetera. Als je dat in je netto uurloon verdisconteert, ziet het plaatje er heel wat minder rooskleurig uit. Bovendien was ik geneigd mezelf royaal te belonen voor het harde werken, met kuurdagjes, kleding, uitjes en andere dingen die (véél) geld kosten, waardoor ik vervolgens weer hard moest werken om uit de rode cijfers te blijven. Ik had mezelf, kortom, aardig in de tang.
De boodschap kwam precies in een tijd waarin we een ander huis op het oog hadden. Een prachtig huis, in het oosten van Brabant, in een mooi bos. R. had een aanbod voor een nieuwe baan liggen waarvoor hij door het hele land zou moeten reizen. Ikzelf werkte op dat moment als consultant en reed zo'n 1000 kilometer per week voor de opdrachten waarvoor ik was ingehuurd. Dat betekende veel filerijden, lange dagen en veel stress. Het kopen van het huis zou betekenen dat niet alleen ik, maar ook R. - die tot dat moment op tien minuten van ons woonadres werkte - continu onderweg zou zijn.
Het lezen van het boek deed ons de ogen openen: stel dát we een mooi, vrijstaand huis zouden hebben, dan zouden we door de decentrale ligging nog veel meer en langer onderweg zijn dan nu al het geval was. Bovendien zouden we allebei voor langere tijd dit werk moeten blijven doen, dat welbeschouwd veel meer energie en kostbare gezinstijd kostte dan het aan geld opleverde. Het leven stond al teveel in het teken van het werk, het voorbereiden van de nieuwe werkweek of het bijkomen van de afgelopen werkweek.
Een lang verhaal kort: R. accepteerde de baan niet, het droomhuis bliezen we af en ik nam ontslag om óók op tien minuten afstand van ons huis te gaan werken. Daarmee gingen we in salaris weliswaar iets achteruit, maar omgerekend naar beschikbare vrije tijd voor elkaar is het een geweldige beslissing geweest. Mijn achtjarige zoon W. merkte een keer tussen neus en lippen op dat het zo fijn was "dat mama weer thuis was komen wonen". Ik bedoel maar.
Een andere beslissing die we in dezelfde tijd hebben genomen is om bij te houden wat we precies uitgeven en waaraan, om op die manier meer grip te krijgen op ons geld. Alleen al door ons bewust te worden van ons consumeergedrag (vele keren op pad voor losse boodschappen; het bestellen van gemaksvoedsel; te makkelijk geld uitgeven aan onnodige dingen) zijn we sindsdien veel geld gaan besparen. Op dit moment is de wens dat we over een aantal jaar voor dat geld minder gaan werken en vrijer gaan wonen. Niet groter, niet luxer, maar met meer ruimte om ons heen. Een mooie drijfveer om deze lifestyle vol te houden (alhoewel de statistiekjes over de groei van ons spaargeld al motiverend zijn op zichzelf).
Als ik bovenstaande teruglees dan lijkt het alsof eenvoudig leven alleen maar met geld te maken heeft, maar dat klopt gevoelsmatig niet. Eenvoudig leven is sensueel leven; tevreden zijn met een klein leven dat niet van prikkels en hevige activiteiten aan elkaar hangt. Genieten van een zondag als deze, waarin ik lekker in het huis gerommeld heb, een beetje in de tuin bezig ben geweest, heb gelezen en gewoon een tijdje niks heb gedaan.
Eenvoudig leven is ook: minder spullen. Terug naar de basics. Waarom zou je boeken moeten kopen als je ze ook uit de bieb kan halen? Waarom wil ik elk seizoen een nieuwe garderobe? Ik heb gemerkt hoe bevrijdend het voelt als alle overtollige troep uit huis verdwijnt. Het wordt er niet alleen netter van (en geloof me: dat is hard nodig na jaren mismanagement door ondergetekende), maar het geeft ook een zuiver gevoel. Je heerst weer zelf over je spullen in plaats van je spullen over jou.
Eenvoudig leven is leven met aandacht. Het is zelf brood bakken en genieten van de geur, het is op de fiets boodschappen doen. Het is je eigen groenten verbouwen of koken met kruiden uit eigen tuin. Het is terugschakelen uit de hoogste versnelling en genoegen nemen met een tandje lager.
En ja, dat heeft veel met consuminderen te maken, maar het gaat in mijn geval toch een stuk verder dan dat. Het klinkt nu alsof ik er al ben, maar het heeft allemaal nog een hoog "mezelf moed inspreken"-gehalte. Gelukkig is het jaar waarin ik uit de ratrace stap nog jong.
